Contact van het album Space for a Crowded World van Oystein Sevag
Corona! Contact is levensgevaarlijk. Hou afstand, wees sociaal, social distancing is het nieuwe normaal.
Het woord contact heeft een lange geschiedenis, met als oorsprong het Latijnse werkwoord Contangere met als voltooid deelwoord Contactum. Dat lijkt al behoorlijk op ons Nederlandse woord, nietwaar?
In het Latijn heeft het woord een letterlijke betekenis: aanraken, zowel zachtjes als gewelddadig en een overdrachtelijke betekenis die zowel positief als negatief kan zijn. De positieve variant verwoordt verwantschap en vriendschap, de negatieve versie impliceert strijd en zelfs besmetting. Die letterlijke en figuurlijke en positieve en negatieve betekenis kennen wij ook.
Ja, ook in de Romeinse tijd waren er in de toenmalige bekende wereld pandemieën, zoals de Antonijnse Plaag (tweede eeuw na Chr.) en de Plaag van Cyprianus (derde eeuw na Chr.), die de toenmalige wereld in chaos stortten en het verval van het Romeinse Rijk inzetten. Met aantallen slachtoffers die de Corona-aantallen ruim in de schaduw stellen.
Mijn kleindochter Iris past contact heel letterlijk toe. Ze stormt binnen, neemt een aanloop voor een megaknuffel en houdt me een tijdje vast. Dan begroeten we elkaar en komt ze met een klein lijstje van belevenissen en daarna wat ze graag met opa wil gaan doen. Gelukkig ben ik in de positie om dat zonder angst te accepteren. Ook in Coronatijd, ook al schijnt er een spoedwetje in de maak te zijn die me veroordeelt tot 4000 Euro boete als een handhaver die ter controle mijn huis is binnengedrongen me bij dit knuffelcontact betrapt.
Zo’n knuffelmoment overtuigt je van het nut en de aanwezigheid van het menselijke fysieke en gevoelsmatige contactsysteem dat werkt op nabijheid. Die nabijheid bereik je niet met een wereld achter (plexi)glas ook al zoom je levensgroot in. Een schermbeeld brengt geen hartslag over. Of ze het nou tot Het Nieuwe Normaal verklaren of niet, dit kan geen norm worden. Zo zijn we niet gebouwd.
Dat maakt de contactangst waaraan we op dit moment noodgedwongen lijden zo ontzettend wrang. Ik denk dan weleens aan de opa’s en oma’s in verpleegtehuizen die door die angst het contact met hun kinderen en kleinkinderen moeten missen en sterven zonder een laatste aanraking die ze vertelt dat hun leven niet voor niets was, dat ze mensen achterlaten die hen in het hart sluiten.
Kleindochter Iris tekent het contact heel letterlijk uit. Ik hoop uit de grond van mijn hart dat ze niet hoeft te leren dat deze tekening een erfenis van een dodelijk verleden is.