Muziek: Paperback Writer van The Beatles
Ik ben bezig met de publicatie van mijn boek Coronaliteiten, 19 korte Verhalen. “Doe het zelf” is tegenwoordig de trend, dus heb ik een Printing on Demand bedrijf gezocht dat mij kan helpen bij het drukken.
Ik maak een account en upload het binnenwerk van het boek voor een publicatietest. Dan komt er een verrassing: Er verschijnt een mededeling dat het bedrijf ongevraagd een GPSR pagina aan het drukwerk toevoegt. Dat alles volgens een nieuwe richtlijn van de Europese Unie over veiligheid van producten. Jawel, een boek is ook een product. Ik ben verbaasd over de inhoud van deze extra pagina.
Mijn vraag aan het bedrijf over het hoe en waarom van deze GPSR pagina eindigt met de opmerking Het is niet mogelijk om de pagina weg te laten, dat is wettelijk niet toegestaan. Wettelijk? Nederlandse wet? Nee hoor. Kijk, nu zien we hoe de EU allerlei regeltjes invoert zonder ons te vragen of we het ermee eens zijn.
Tijd voor onderzoek: GPSR betekent General Product Safety Regulation. Voor de Nederlandse taalpuristen en anti-anglicisten onder ons Algemene ProductVeiligheidsRegeling, wat je weer kunt afkorten tot APVR. GPSR geldt sinds December vorig jaar voor alle fysieke en digitale producten die binnen de EU gemaakt en/of verkocht worden.
Zelfs voor boeken en digitale media zoals epubs.
(Product)veiligheid moet je kunnen afdwingen, dus vermeldt de GPSR pagina in boek of epub met naam en toenaam de verantwoordelijken voor de fysica (druk, papier) en de inhoud (auteur) van het boek. Dan weet je tenminste tegen wie je een rechtszaak moet aanspannen als je jezelf door het boek in je (mening over) veiligheid aangevallen voelt.
Dus, heren en dames auteurs, een pseudoniem gaat je niet helpen, want de drukker of uitgever heeft je NAW gegevens en geeft die ook door voor reclames.
Op zich is productverantwoordelijkheid een goed idee, zeker voor hardware die levensgevaarlijke situaties kan veroorzaken. Dan weet je waar je in dergelijke gevallen kunt reclameren en/of garantie claimen. Nu doen veel (bonafide) producenten dat overigens zelf al.
Voor boeken en epubs lijkt me dit echter met een kanon op een mug schieten. Inhoud als veiligheidsrisico? Publiceren de mainstream media dan ook iedere dag zo’n pagina? Krijgen we dat wel te zien bij het NOS journaal en al die talkshows? En in Mein Kampf, ga je dan Hitler postuum adresseren? Hallo gene zijde?
Met de GPSR op boeken gloort censuur aan de horizon, afhankelijk van de mate waarin je als auteur kunt worden geïdentificeerd en aangepakt voor de inhoud van je boek of digitale producties. Vooral dat laatste is zorgelijk, want websites op Internet zijn immers ook digitale producties.
Als je mensen een expliciete reclameermogelijkheid geeft rond “veiligheid”, kun je gegarandeerd klachten van allerlei ideologische groepjes verwachten die met graagte je publicatie willen verhinderen of laten verbieden. Dat is dan het einde van pers- en boekvrijheid. Dan winnen degenen met het meeste geld voor juridische procedures.
Productverantwoordelijkheid impliceert ook disclaimers en veiligheidswaarschuwingen. Die GPSR pagina lijkt me een eerste aanzet tot een “veiligheidsappendix” in ieder boek of epub. Bij een epub zou je die bijvoorbeeld eerste lezen en accorderen voordat je het boek open mag maken.
Veiligheidswaarschuwingen en disclaimers bevatten soms opmerkelijke humor, even afgezien van het feit dat ze een overgroot deel van gebruiksinstructies in beslag nemen. Ik zou er zo een paar kunnen verzinnen voor de GSPR van een boek of Epub.
- Dit boek is niet geschikt voor menselijke consumptie. Zowel de gebruikte inkt als het papier liggen zwaar op de maag en kunnen kwetsuren en ziekte veroorzaken.
- Houdt huisdieren ver van dit product. We wijzen iedere verantwoordelijkheid voor gevolgen van consumptie door dieren af, zelfs als ze er wijzer van worden. Onvrijwillig gehuisveste huisdieren zoals ratten en muizen vormen een uitzondering op de regel. Klachten over gebrek aan inclusiviteit voor deze diersoorten vallen buiten de regelgeving.
- Dit boek is een hardcover van meer dan 500 gram. Huiselijk gebruik ter beslechting van conflicten in de relationele sfeer is verboden en wordt bestraft met inbeslagname van het boek en een boete van de tweede categorie voor de combattanten.
- Iedere overeenkomst tussen hardcover en hardcore berust op louter toeval.
- De inhoud van dit boek is niet geschikt voor kinderen onder de 35 jaar. Onder begeleiding lezen van een volwassene van rijpere leeftijd wordt ten strengste aanbevolen.
- Nachtmerries ten gevolge van de inhoud van dit boek kunt u schriftelijk melden aan de uitgever. Bij voldoende detail zullen deze worden gebruikt als input voor nieuwe verhalen. Zo werkt u als lezer mee aan een betere en meer inclusieve wereld.
- Iedere overeenkomst tussen karakters in dit boek en de lezer, diens familie, diens volk en diens ideologische inrichting is louter toeval en kan niet als basis voor enige klacht of rechtsvervolging worden aangemerkt.
- Dit boek is volledig fictie. Klachten over racisme, gendergelijkheid, aanzetten tot geweld en verheerlijken van een theocratie of uit de hand gelopen democratie worden niet in behandeling genomen.
- De auteur behoudt zich het recht voor om zelf de namen van de personages te kiezen. Klachten van lezer-naamgenoten wegens reputatieschade worden niet in behandeling genomen.
- Dit boek kan mogelijk inzichten verschaffen die in strijd zijn met het narratief van de heersende opvattingen. De verantwoordelijkheid hiervan ligt bij de lezer die de mening vormt en valt derhalve buiten deze regelgeving.
- Met het openen van dit boek verklaart u af te zien van wat voor vorm van juridische stappen dan ook. Weigert u dit, dan vernietigt dit boek zichzelf binnen tien seconden. Terugvordering van het aankoopbedrag is in dit geval niet mogelijk.
Een GSPR voor boeken en digitale producties? Garantie voor wereldcensuur, ben ik bang. Je ziet al hoe het nu werkt. Wil je geen GSPR pagina? Dan kun je je boek niet officieel publiceren.
Als dat geen censuur is… En zo zien we wederom een toepassing van een veiligheidstrauma met potentie voor diegenen die zich omnipotens achten.