Muziek: Capital Punishment, een oude hit van Sandy Coast uit 1969
Het Proces van Franz Kafka (1883 – 1924) is de tragische geschiedenis van een man – Josef K. – die verstrikt raakt in een spinnenweb van regeltjes en gerechtelijke procedures na een beschuldiging die hij niet begrijpt, waarvoor hij geen aanklacht krijgt, maar waarin hij op den duur toch gelooft, waardoor hij zich overgeeft aan de (dood)straf. Het gerechtelijk systeem blijkt een labyrint waar je door alle procedures niet meer aan recht toekomt.
In datzelfde boek van Kafka staat interessante uitspraak: Het oordeel komt niet plotseling, de procedure vloeit geleidelijk in het oordeel. Met als resultaat dat je nooit aan het recht toekomt en op den duur altijd door procedures wordt geblokkeerd.
Dat is precies wat ik meemaakte.
In December ’22 parkeerden we een momentje aan de Gieskesstraat in Hengelo, op het parkeervak bij de oprit van de oude MTS Hengelo, bij het met hangsloten dicht geketende hek van de binnenplaats. De markt was wegens verbouwing verplaatst en die afstand was vanaf de parkeerplaats bij het station nog net te lopen met de rugklachten die we allebei toen hadden.
Normaal gesproken gebruikten we in die tijd de Kiss&Ride bij het station, dat is dichterbij, maar die was vol. Zodoende kwamen we noodgedwongen op die plek terecht.
Toen we na korte tijd terugkwamen zat er een bon onder de ruitenwissers. Een boete van 119 euro wegens het negeren van het bord E1, het bekende Verboden te Parkeren bord.
We keken rond. Geen bord te zien. Bovendien stonden we niet op de rijbaan. Ik ging de volgende dag terug om foto’s te nemen. Geen bord te zien op het hele traject.
Kafka begint te grijnzen, dat komt hem bekend voor!
Is dit rechtvaardigheid? Lijkt meer op willekeur. Tijd om bezwaar te maken. Ik stuur tekst en uitleg (foto’s) op. Na vier maanden komt de reactie van Justitie met een Streetviewfotootje.
Pas dan blijkt waarop de sanctie is gebaseerd. Er blijkt een parkeerzonebord te staan dat alleen zichtbaar is als je van een andere kant komt. Dat is echter praktisch onmogelijk gemaakt door een permanente wegafsluiting, dus iedereen die er in de daardoor gangbare richting langs komt, ziet geen bord. Omdat een struik het gewraakte bord ook nog eens maskeert, krijg je ook geen vermoeden van een verbodsbord.
Justitie gaat er echter gemakshalve vanuit dat iedereen dat bord altijd moet passeren. Door de verkeerssituatie is die veronderstelling incorrect. Men heeft duidelijk geen inzicht in de omgeving van de plaats delict.
De brief vermeldt de mogelijkheid om bezwaar te maken, over een termijn wordt echter niet gesproken. Ik ga zonder meer bezwaar maken, Justitie maakt er zonder kennis van de verkeerssituatie een potje van.
Door computerproblemen gaat er enige tijd overheen voordat ik bij het digitaal loket terechtkom, dus ik haal de zes weken (die niet in de brief staan en je via/via blijkbaar maar ergens moet zien op te zoeken) net niet. Een verwarrende tocht via Openbaar Ministerie naar Kantongerecht waarbij de DigID diverse malen wordt aangesproken. Ik dien mijn bezwaar in (zie de galerij), maar stel wel vast dat Kafka steeds meer gelijk begint te krijgen.
Mijn bezwaar tegen de parkeerbon
Achttien maanden later komt een brief van het Kantongerecht: Er komt een zitting over mijn zaak: Melden bij het Gerecht in Enschede. Ik ben benieuwd. De brief suggereert wel een addertje onder het gras rond de datum van indienen van de claim.
😉 Nou, dit wordt de eerste keer dat ik in een rechtszaal met Justitie in aanraking kom.
Op een warempel zonnige dag in November 2024 rijden we richting het gerechtsgebouw in de Molenstraat. Netjes op tijd, want door de beveiliging schijnt het nogal wat tijd te kosten voor je binnen bent. Ik ben al lang niet meer in Enschede geweest en stel vast dat iedere parkeerplaats in de omgeving is volgebouwd, of plaats biedt aan bouwterrein voor nog meer akelige appartementenblokken.
Electrische deurknoppen en kogelvrij glas vormen de entree van de zetel van Vrouwe Justitia. Na controle van brief en identiteit komt het doorlichten met Röntgenstraling, het lijkt wel alsof je op vliegvakantie gaat. We moesten ons praktisch uitkleden om de piepjes te vermijden. De gang in het oude gebouw is bijna te smal voor het looiige apparaat.
Blijkbaar zijn ze erg bang voor lieden die rechterlijke dwalingen of hun ongelijk al op het moment van uitspraak gewapenderhand willen aanvechten. Tja, bij sommige “belangengroepen” kan ik me die vrees voorstellen als ik me het straatgeweld rond de jodenjacht in Amsterdam van deze maand voor de geest haal.
Al met al zitten we op tijd in de wachtkamer. De koffieautomaat zoemt, tot onze verbazing is het cafeïne shot kosteloos
We worden afgeroepen. Rechter en griffier zitten al klaar. De vertegenwoordiging van Justitie bezet de linkerzijde van de beklaagdenbank, ik dien me rechts op te stellen. Er zit wat publiek in de zaal. Rechtenstudenten van de toekomst? Of mensen op zoek naar rechtvaardig vermaak?
De rechter begint niet over de zaak, maar over de bezwaarprocedure. Ik had te laat ingediend en wat daarvoor dan de verklaring was. Computerproblemen, leg ik uit, ik moest zelfs een nieuwe kopen en configureren en dat duurt even.
Of ik geen andere computer had. Nee, dat is niet het geval. We krijgen te weinig staatssubsidie om ons huis vol te zetten met backup-elektronica.
Tja, Justitie was het er helemaal mee eens dat de procedure een prima ontsnappingsweg was om het bezwaar niet ontvankelijk te verklaren. Het geld was immers al binnen, dat moest je al betalen voordat je bezwaar kon maken.
De rechter ging daar, weliswaar met enige bedenkingen, toch in mee en ik bleef zitten met een behoorlijke teleurstelling dat door dit soort procedures en protocollen het recht niet meer aan rechtspraak toekomt, laat staan rechtvaardigheid.
Ja, ik kon bezwaar maken. Tegen de niet-ontvankelijkheid. Tja en dan zie je het verhaal opdoemen van Kafka met de parabel van de boer en de wachter van de poort van de wet. De boer durft de wachter niet te passeren omdat hem nog veel meer wachters in het vooruitzicht worden gesteld die zijn toegang tot het recht belemmeren. Hij probeert vriendelijk te blijven en wordt daarvoor beloond met eeuwig wachten tot zijn dood omdat hij niet in opstand durft te komen tegen het systeem.
Die wachters… Dat zijn de procedures en protocollen die recht voor het gewone volk uiteindelijk onbereikbaar maken.
Eerlijk is eerlijk, op zo’n moment dat procedure voor recht blijkt te gaan, kan ik me voorstellen dat mensen in woede ontsteken en dat de vrees die het toegangspoortje van het gerechtsgebouw uitdrukt, weleens bewaarheid zou kunnen worden.
Zo zit ik niet in elkaar. Ik ben geen agressieve indo-europese primaat. Ik neem mijn verlies. Maar bezit nu ook een duidelijk wantrouwen tegen de blinddoek van Vrouwe Justitia. Ze heeft tegenwoordig helemaal geen blinddoek meer nodig, procedures en protocollen leveren ruimschoots voldoende blinde vlekken.
De uitslag van een aantal rechtszaken tijdens de Coronacrisis (met name de reactie op het beruchte kort geding tegen de Avondklok) en wat er nu gebeurt met “smaad- en groepsbeledigingszaken” zoals die tegen Jan Bonte en Raisa Blommestein lopen, maken me er ook niet optimistisch over.
Kafka had gelijk: Het oordeel komt niet plotseling, de procedure vloeit geleidelijk in het oordeel. Dat is me nu na bijna twee jaar wel duidelijk geworden.
Kafkaësk!
Ik ben wel benieuwd, geachte lezer, hoe je mijn kansen inschat als de zaak wel was doorgegaan. Mijn bezwaar kun je bekijken in de galerij. Wil je met je bevindingen reageren? Alvast mijn hartelijke dank!