Vooraf…
Het is een nationale gebeurtenis, de vrijmarkt op Koninginnedag, tegenwoordig Koningsdag. Vrij handelen op straat, iedereen heeft vergunning. Lekker ontspullen. Alles wat geen betekenis meer heeft voor je, kan weg.
Betekenis… daarvoor moet je betekenis kunnen hechten. Wat als je dat langzamerhand niet meer kunt en daardoor je leven en je bestaan een rommelmarkt wordt? Alles kan dan weg, want ik weet niet meer wat het betekent.
Dat overkwam mijn vader en dat was daardoor een tijd mijn grote angst. En zo kon op een druilerige Koningsdag zomaar dit verhaal ontstaan.
Cum Mortuis in Lingua Mortua uit de Schilderijententoonstelling van Mussorgsky, gespeeld door Alessio Bax
Rommelmarkt
Rommelmarkt. Voor velen een heel vroeg begin van de Koningsdag. Voor dag en dauw op jacht naar de beste plek. Dat wordt kleumen langs het trottoir als het weer niet mee zit, maar ach, de stemming is opperbest bij een vroege belofte van een grote omzet en het vooruitzicht van de zolder thuis die eindelijk wat leger wordt. Goede hoop op een positieve marktwerking!
In het winkelcentrum zitten de marktavonturiers overdekt, wel zo fijn met een April die al hagel en sneeuw strooiend doet wat hij wil. De tegelvloer is bezaaid met kleedjes vol fleur. Hele gezinnen bekennen ongemerkt kleur en zetten hun geschiedenis van de afgelopen jaren te koop. Enkelen vullen hun kleedje met muziek. Een meisje op gitaar speelt een walsjemet een verrassend stevige aanslag. Dat vinden we absoluut een kleine subsidie waard!
Twee teddyberen op de kaft van een boek presenteren hun titel: Ik zal altijd van je houden. Ik haal mijn lief Erna even aan.
Op rommelmarkten verliezen de adviesprijzen hun hegemonie. De waarde hangt nu af van wat de gek ervoor geeft, en de meeste gekken hebben geen goedgevulde portemonnee bij zich, of doen net alsof. Wat ooit prijzig was, gaat nu weg voor een habbekrats.
Hier zie je de ijdelheid van bezit. Je komt met niets, je gaat met niets en de waarde van wat erachter blijft gaat je niets meer aan. Dat is aan nabestaanden, de Kringloopwinkel of degene die het grofvuil ophaalt, want dat moet je ook betalen tegenwoordig.
Het kan ook omgekeerd. Toen mijn vader naar het verpleegtehuis vertrok, moest alles mee, computer (hoogst belangrijk), Gameboy, TV, radio, videorecorder, boeken, gezinsfoto’s. Een ware rommelmarkt op de paar vierkante meter die overbleven na aftrek van de ruimte voor een bed, bureautje en een stoel. In de jaren daarna verdwenen de spullen in hetzelfde tempo als het begrip in zijn hoofd. Computer: Hoe werkt zo’n ding ook alweer? Gameboy: Hoe springt Mario ook alweer door het leven? Videorecorder: Waar moest dat bandje ook alweer in? Tv: Hoe zet je hem aan? Radio: Wat speelt dat ding toch? Boeken: Wat betekent die tekst? Gezinsfoto’s: Wie zijn dat ook alweer? O ja, ergens weet ik het nog. Of niet? Er bleef slechts een glimp van mogelijke herkenning die hoogstens een enkele blik duurde, een milliseconde misschien. Veel te snel voor mij als waarnemer.
Einde van zijn rommelmarkt was leegte en een overgang naar een beter bestaan buiten de kringen van deze wereld, om in termen van Tolkien, een van zijn lievelingsauteurs, te spreken. Een lege kamer, een gemis in mijn bestaan en lichamelijke reductie tot koolstofverbindingen na vurig oxideren. Leegte? Nee niet helemaal, in mijn hart en schrijven leeft hij voort. Op de bladzijden van Ergens Weet ik Het Nog.
We kopen wat kleine spullen en fietsen naar huis. Het is best koud! Hoog tijd voor een kop thee! De theezakjes komen tevoorschijn. Erna stopt er eentje in mijn mok en ik lees werktuiglijk de tekst op het label aan het touwtje. De woorden verrassen me door hun simpele waarheid.
Het leven is een reis… Neem niet te veel bagage met je mee.