Muziek: Der Leiermann uit Die Winterreise van Franz Schubert, gespeeld door Alexandra Bent (zang) en Samuel Klemke (gitaar)
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle
Les souvenirs et les regrets aussi
Et le vent du nord les emporte
Dans la nuit froide de l’oubli
Tu vois, je n’ai pas oublié
La chanson que tu me chantais
Mistig en motterig, dat is het weer als ik op de fiets stap voor de boodschappen. Het rood en goud aan de bomen en op de paden is veranderd in vochtig oud-bruin. Oppassen dus bij het gladde houten bruggetje over de beek.
Bij het winkelcentrum zit een straatmuzikant onder het drup van het dak. Tot mijn verrassing is het een gitarist. De trekzakspeler die er altijd zit is vermoedelijk aan het overwinteren in vrolijker oorden.
Ik heb zelf weleens een optreden gedaan in de mistige, kille en regenachtige open lucht bij het kleinschalige winkelcentrum De Kasbah in Hengelo, lang geleden in de DOS Amigos tijd. In de vorige eeuw. Dat klinkt lekker historisch!
Het viel toen niet mee om een relatief droog plekje te vinden. Spelen was drama, we kregen de instrumenten niet op stemming en het weer leek direct op het hout te werken. Onze vingers werden strammer en strammer. De bladmuziek waaide steeds dicht, want het tochtte als een sluis. Desondanks speelden we ons programma uit, praktisch ongezien voor het publiek dat zich naar binnen haastte. Een enkeling neuriede haastig iets mee.
Zo vergaat het ook deze gitarist. Ik neem me voor wat munten op te diepen als ik de boodschappen binnen heb. Ondertussen luister ik naar wat hij speelt. Het is een beetje chaotisch, riedeltje zus en riedeltje zo. Plotseling herken ik samenhang tussen de toonladders.
Les Feuilles Mortes… Een liedje van lang geleden en tegenwoordig ook een bekende jazz standard. Ik kijk naar de mistige motregen en de bijna kale bomen bij de parkeerplaats. Wat toepasselijk!
De dode bladeren gaan op weg naar hun winterreis op de wind. Ze verdwijnen in de mistige vergetelheid, net zoals sommige oude herinneringen en vriendschappen van vroeger. Ik word een beetje weemoedig. Contacten verweren en verwateren, soms loop je maar een tijdje met elkaar op. Wat blijft is de klank van de liedjes die we samen speelden.
Winterreis… Winterreise… Ja, de jong gestorven componist Franz Schubert (1797 – 1828) speelde ook gitaar. Verhaal gaat dat hij veel van de begeleidingen van zijn liederen op de gitaar bedacht heeft. Het laatste lied uit Die Winterreise is Der Leiermann. De oude man met de draailier in de sneeuw. De melodie geeft me altijd een gevoel van voorbijgaan, van het oudejaar. Net zoals Les Feuilles Mortes…
Ik kijk naar de gitarist bij de deur. Keiner mag ihn hören, Keiner sieht ihn an… Ik vind wat munten in mijn portemonnee. Zijn centenbakje blijft in ieder geval niet helemaal leeg zoals bij de collega-muzikant die Schubert verklankte.
Terug gaat het, langs de bruinrode bomen en glibberige paden en tussen de mistflarden bij de beek. Het sprookje van rood en goud in de zon is voorbij. Ik voel een beetje herfstsomberheid. Ja, ook een humeur kent herfst en winter.
Er zit niets anders op dan de cirkelgang te volgen. Net zoals de muzikant in Schubert’s lied.
Und er läßt es gehen,
Alles wie es will,
Dreht, und seine Leier
Steht ihm nimmer still.
Wunderlicher Alter !
Soll ich mit dir geh’n ?
Willst zu meinen Liedern
Deine Leier dreh’n ?