Muziek: Fantaisie Les Adieux van Fernando Sor, gespeeld door Stefano Palamedissa
14 Juni 2023
Emigratie, Fantasias en Vita Brevis
Aflevering 148 van de Schermloze Avonden. Ik schiet een eind op in de derde jaargang. Het Smartphonegedrag van de mensen motiveert me steeds meer. Een scherm als medium blijft een rare indirecte projectie van de werkelijkheid. Een medium vervormt.
Opmerkelijk
De instroom van asielzoekers is een grote zorg. Reportages van de situatie in opvangcentra geven een weinig opwekkend beeld. Zowel voor de binnenkomers als voor de omwonenden, zie ik aan verhalen uit bijvoorbeeld Ter Apel en Zoutkamp. Opvallend waren de meningen in Bloemendaal, een van de rijkste gemeenten in Nederland: “In Friesland is ruimte genoeg, laat ze die asielzoekers daar maar neerpoten.” En dan te bedenken dat het de “Bloemendaalklasse” is die in Den Haag de dienst uitmaakt?
Er blijkt ook uitstroom te zijn. Nederlanders die het leefklimaat hier zat zijn en hun heil zoeken in een ander Europees land, met wat minder belasting en regeltjes. Daarnaast emigreert een groeiend aantal boeren die zich door de klimaatzeloten bedreigd voelen. Dat laatste zal de Groenen zeker plezieren, ook al realiseren ze zich dan niet, dat de groente daardoor weer duurder wordt. Als je alles uit het buitenland moet halen… Je weet als Groene toch dat lokale waar minder CO2 oplevert aan vervoer? Of zijn ze het hoofdrekenen verleerd?
***
De coalitievorming voor de Provinciale Staten is in diverse provincies stevig aan de gang. Een inclusie- en exclusiespelletje op basis van politieke kleurtjes en genders. In Gelderland gaat in ieder geval iets de goede kant op: Gedwongen onteigening en uitkoop van boeren staat niet op de agenda en met die stikstofdoelen doen ze het rustig aan.
***
Vandaag is het voor veel eindexamenkandidaten een spannende dag: De uitslag. Geslaagd, herexamen of gezakt? Waar de tassen aan de gevel hangen, is het feest. Ik denk met nostalgie terug aan mijn eigen examenfeesten in 1977.
Muziek in de Luie Stoel
Vandaag pak ik Complete Fantasias for Guitar van Fernando Sor, gespeeld door Stefano Palamidessi.
Fernando Sor (1778 – 1839) was een van de bekendste en meest gevierde gitaarcomponisten uit de Klassieke periode. Zijn populariteit kwam mede voort uit het feit dat hij techniek in dienst stelde van de muziek. Melodie was in zijn compositie belangrijker dan blinde virtuositeit.
Hij had een avontuurlijk leven in de roerige tijden van de heerschappij van Napoleon. Hij werd geboren in Barcelona en stierf uiteindelijk in Parijs na een succesvolle carrière die hem in Frankrijk, Engeland en zelfs Rusland bracht.
Sor componeerde 17 Fantasias, in die tijd veelal driedelige stukken in een vrije vorm. Achtergrondmuziek wordt Nummer 6 Les Adieux. Een stuk dat ik ooit zelf gespeeld heb.
Boek op Schoot
In een verlaten hoekje van mijn boekenkast vind ik Vita Brevis van Jostein Gaarder, de auteur van De Wereld van Sofie. Het is een fictieve brief van een zekere Floria, die zich presenteert als geliefde van de kerkvader Aurelius Augustinus (354 – 430).
Inderdaad, in zijn autobiografische werk Confessiones (Bekentenissen) geeft Augustinus aan dat hij een vrouw heeft bemind en dat ze een zoon hadden voordat hij zich bekeerde tot het Onthouding en Christendom. Ik neem wel aan, dat Gaarder de brief van Floria zelf heeft geschreven en wat geheimzinnigheid heeft toegevoegd a la Da Vinci Code. Zelf zou ik geen twaalfduizend dollar geven voor een vaag document in het Latijn op een boekenmarkt.
Ik maakte ooit kennis met Augustinus in de godsdienstlessen op het gymnasium. Een interessante zeer schrijfvaardige persoonlijkheid die nogal worstelde met zijn eigen wilde leven en de diverse stromingen in zijn tijd. Voorbeelden zijn het Manicheïsme en het Neoplatonisme met hun pessimistische zwart-wit opvattingen over goed en kwaad. De tijd waarin hij leefde was er een van grote onzekerheid. Het Romeinse imperium liep op zijn laatste benen en de volksverhuizingen waren in volle gang als opmaat tot de vroege Middeleeuwen. Het is niet verbazingwekkend dat Augustinus stierf tijdens de belegering van zijn woonplaats Hippo Regius in Noord Afrika.
Wat ik me vooral van Augustinus herinner is zijn strikte afwijzing van alle lichamelijke aspecten in zijn jacht op de redding van zijn ziel met als toppunt de verkettering van de zinnelijke liefde tussen mensen. Hij was een duidelijke vertolker van de strikte scheiding van lichaam en geest en de strijd met de zinnelijkheid die je ter loutering van je ziel moest voeren. Onthouding stond bij hem bovenaan. Flora verzucht dat hij haar verliet en achterliet om zijn ziel te redden, een ietwat pessimistische interpretatie van zielmaatschap tussen man en vrouw.
In het laatste deel uit Floria haar angst voor Augustinus’ denkbeelden in de kerk:
Ik huiver, want ik ben bang dat er dagen aanbreken waarop mannen van de kerk vrouwen zoals ik zullen vermoorden. En waarom dan wel, geachte bisschop? Omdat vrouwen jullie eraan herinneren dat jullie je eigen ziel en mogelijkheden hebben verloochend. En voor wie? Voor een God, zeggen jullie, voor degene die een hemel boven jullie heeft geschapen en een aarde waar jullie, zoals bekend, door vrouwen ter wereld worden gebracht.
De geschiedenis heeft haar helaas geen ongelijk gegeven. Kuisheidsidealen, Hoofse Liefde, heksenjachten. Zowel in West Europa als in het gebied van een ander Volk van het Boek…
Gitaar op Schoot
Het lukt me maar niet om een walsje van Adela del Valle naar mijn tevredenheid op de band te krijgen. Het stomme is dat het me tegenhoudt om een ander stuk voor opname te pakken. Oppassen dat dit geen frustratiesymbool wordt!
Knutselen met Blokjes
Ik ga verder met de deconstructie van het Disney Sprookjeskasteel 71040 in de 13 zakjes. Vandaag komen de zijmuren aan de beurt. Mooi afgebakende onderdelen. Echter, ik trok per ongeluk wat onderdelen van andere zakjes mee. Een snelle blik op de handleiding gaf me inzicht. Nog drie zakjes te gaan.
Verhaal voor het Slapen Gaan
Ik lees Cugel Gewroken van Jack Vance uit, een humoristisch stukje fantasy uit 1983. Cugel wint op het eind van zijn kwelgeest Iucounu de Lachende Magiër en brengt een vrolijke dronk uit op de goede afloop.
Het volgende verhaal wordt De Domeinen van Koryphon een SF roman uit 1974 met een wat ernstiger toon. Aardbewoners hebben de planeet Koryphon onderworpen, maar gaandeweg komt de oorspronkelijke bevolking in verzet.
Het meisje Schaine keert na vijf jaar terug op haar geboorteplaneet Koryphon en gaat op weg naar het domein Morgenwake waar haar eigenzinnige vader de scepter voert. De reis er naartoe verloopt niet zoals verwacht.