Schermloze Avonden (161)

Muziek: The Remembering van het album Tales from Topographic Oceans van Yes

13 September 2023

Diskrediet, rampstatistieken en een dubbelelpee

De honderd en een en zestigste (bijna) schermloze woensdagavond. Na een warme week is het wat koeler, maar ons huis is zo goed geïsoleerd dat de koelte wat na-ijlt. Tactisch raampjes open gooien dus. Dat gaat goed, want het is geen weer voor crematie van speklappen, een nare bijwerking van barbecueën in de buurt.

Opmerkelijk

De verkiezingen beginnen hier steeds Amerikaanser te worden. Diskrediet lijkt de beste garantie om stemmers over te halen ergens niet op te stemmen in de hoop dat de “blanco” partijen overblijven. Een spel van potten en ketels.

Zo werd mevrouw Ouwehand van de Partij van de Dieren beticht van integriteitsproblemen om haar te wippen als lijsttrekster. De PVDD veranderde in een partij van honden en katten. Eindresultaat: Bestuur opgestapt, mevrouw in het zadel en het kiezersvertrouwen in de bestuur vaardigheden van de PVDD is een beetje ondermijnd.

Het Openbaar Ministerie (het kartel) hielp een handje bij het Forum voor Democratie. Van Meijeren wordt beschuldigd dat hij boeren heeft opgehitst tot geweld bij eventuele onteigeningen van boerenbedrijven in het kader van het stikstofheil. Met het gebruikelijke knip en plakwerk om de context te verduisteren. Wel, ik hoop dat de boeren bij onteigeningspogingen net zoals hun collega’s van de boerenopstand in Tubbergen in 1971 stevig in opstand komen.

Nieuw Sociaal Contract had een nieuwe perswoordvoerder die het elan van de partij enthousiast voor het voetlicht zou brengen. Helaas had deze mijnheer wat laatdunkende opmerkingen op Twitter gemaakt over BBB, een partij die NSC als samenwerkingspartner ziet. De goede man werd zodoende op zijn eerste werkdag wegens “verkeerd taalgebruik” de laan uitgestuurd voordat de opspraak zich als het door hem aangehaalde “gezwel dat de kwetsbare democratie van binnenuit opvreet” kon uitbreiden.

😉 Zo ontwikkelt zich gaandeweg een stem-dit-niet-stemwijzer. Tja, wat zei Jezus ook alweer over de eerste steen? Zo komt het democratisch bouwwerk nooit van de grond.

***

Websites van krantensites hebben voorpagina’s, huispagina’s in termen van het wereldwijde web. Dit zijn voornamelijk nieuwspictogrammen, een plaatje met een pakkende kop. Inhoud ontbreekt, daarvoor moet je verder klikken en stuit je automatisch op de poortwachter der abonnementen. Eerst betalen, dan lezen. Een heel verschil met een gedrukte krant, daar lees je op de voorpagina tenminste nog iets over het onderwerp voordat je een aantal pagina’s moet omslaan voor het vervolg.

Zo zag ik dat rampen en oorlogsverslagen als kop louter doden en gewondenstatistieken meekrijgen. Bijvoorbeeld Aardbeving Marokko 1200 doden, 2300 gewonden. Een getal dat steeds wordt aangepast aan de actualiteit. Het plaatje wordt centraal ingekocht, zo merkte ik op bij het bezoeken van meerdere krantensites.

Nieuws in termen van rampstatistieken die als voetbaluitslagen worden gepresenteerd. Dat gebeurde tijdens de coronacrisis al massaal. Niet dat een hoger dodental een betere plek garandeert. Ik merkte dat er in Nederland gezien de persbelangstelling blijkbaar heel wat meer Marokkanen dan Libiërs leven. Zelfs al was het dodental in de streek rond de Libische stad Derna een stuk hoger.

Een duidelijk soort polarisatie tref ik aan in de oorlogsjournalistiek rond het conflict tussen Oekraïne en Rusland. Het dodental aan Russische zijde moet heel hoog zijn, wil het in termen van overwinning van Oekraïne de koppen halen, de Oekraïense slachtoffers worden evenwel direct gemeld.

Je zou er cynisch, nihilistisch en afstandelijk van worden… 😉 Heel apart, in Spirituele Verlichting? Vergeet het maar! van Jed McKenna (zie verderop) lijkt dit een symptoom van verlichting te zijn.

Muziek in de Luie Stoel

Vandaag een bijzonder album: Tales from Topographic Oceans, een album van de Britse prog-rock groep Yes uit 1973. Mijn tweede albumaankoop van hen na het legendarische Close to the Edge. Het was mijn allereerste dubbel elpee.😉Eigenlijk was het een troost-aankoop na het uitraken van een verkering. Toen het nog aan was, had ik samen met haar het album beluisterd en daar bleek een opmerkelijke tegenstelling. Zij vond de teksten het mooiste, ik vond de muziek het meest interessant. 😉 Goed beschouwd vormde deze aankoop dus een poging tot analyse van waar het mis ging. Plus de nodige romantische nostalgie, uiteraard.

Yes staat bekend om zijn complexe liedteksten met filosofische inslag met een stevige invloed van Oosterse denkwijzen. Dat is heel duidelijk in Tales from Topographic Oceans. De zanger Jon Anderson raakte geïnspireerd door een boek van Paramahansa Yogananda (1893 – 1952), een Indiase monnik en goeroe die yoga- en meditatietechnieken in het Westen introduceerde. Yogananda verwees naar een aantal Shastras, Hindoeïstische verhandelingen over allerlei aspecten van het leven, en Anderson besloot hierop samen met de gitarist Steve Howe een album-concept te maken.

Het resultaat bestond uit vier nummers die ieder een hele plaatkant in beslag namen: The Revealing Science of God, The Remembering, The Ancient en Ritual. Nummers van rond de twintig minuten. Ongehoord, het leek wel klassieke muziek. De recensies op het (pop)album waren dan ook gemengd van aard.

Ik had zelf wel mijn voorkeuren binnen dit album. Eerlijk gezegd lette ik toen niet zo op de liedteksten. Ik vond The Remembering mooi wegens de keyboard solo’s, de klassieke gitaarsolo aan het eind van The Ancient maakte me enthousiast en bij Ritual droomde ik lekker weg bij de uitwerking van de liedtekst Nous sommes de Soleil.

Daarnaast was ik zeer onder de indruk van de hoes van het album, getekend door Roger dean. Je had echt iets in handen met die elpees, een cd-doosje is onvergelijkbaar. Aan de buitenkant de prachtige sterrenhemel en de rotspartij met de vissen die zwemmen in de zee van de tijd. Aan de binnenkant de beschrijving van de achtergrond van het album met de geïllustreerde liedteksten.

Het is niet voor niets dat de poster van Tales from Topographic Oceans jarenlang de muur van mijn studentenkamer sierde.

Achtergrondmuziek wordt The Remembering. Een dikke 20 minuten, dus je hebt alle tijd voor het lezen.

Boek op Schoot

Bij mijn zoektocht naar zingeving op het Internet stuitte ik op een opmerkelijke titel: Spirituele Verlichting? Vergeet het maar! van Jed McKenna. Het boek is het eerste uit de Verlichtingstrilogie. De epubjes waren eenvoudig te ritselen.

Opmerkelijk is, dat niemand schijnt te weten wie er achter het pseudoniem Jed McKenna schuil gaat. Dat blijft ook in geheimzinnigheid, want volgens de theorie heeft de verlichte ziel geen ego meer en is identiteit richting anderen dus niet belangrijk. Die geheimzinnigheid stimuleert overigens de verkoopcijfers, dus Jed blijft onbekend. 😉 Zodoende krijg ik net zo’n gevoel als de immer verborgen identiteit van Victor Baarn uit de Agent 327 strips.

Hoofdpersoon in het boek is de auteur zelf die verlicht is geraakt en als goeroe te midden van een wisselende groep volgelingen in een boerderij op het platteland van Iowa leeft.

Verlichting (en allerlei bij-effecten zoals onthechting, mededogen en eenheid met de kosmos) is het ultieme doel van een groot aantal spirituele stromingen. Daarvoor is heel wat inspanning en inzet nodig. Klinkt positief, nietwaar?

McKenna’s definitie van verlichting is ogenschijnlijk simpel. Verlichting is het volledig kennen van de waarheid. Niet alleen is dat wat waar is doodeenvoudig, het is het allereenvoudigste wat er bestaat, iets wat niet verder gereduceerd kan worden.

Het probleem verschuift dus simpelweg naar Wat is waarheid?

McKenna omschrijft de toestand van verlichting als een permanent non-dualistisch bewustzijn, een duikvlucht in de afgrond waar geen zelf is. Het komt op mij over als een volstrekt nihilistische toestand zonder enige consideratie, betrokkenheid en mededogen. Heel anders dan de gelukzaligheid en verbondenheid die veel spirituele richtingen beloven.

Dat nihilisme, of misschien wel mijn angst daarvoor, tekent mijn interpretatie. Dat tikt McKenna ook aan: Angst, in welke vorm dan ook, is de motor die de mens als individu, en de mens als soort drijft. Ik hoef alleen maar aan de krantenkoppen en de polarisatie tijdens de coronacrisis te denken om te beseffen dat die uitspraak hout snijdt. Gelijk vraag ik me dan af: Waar blijft de liefde?

Kortom, een boek dat me gemengde gevoelens bezorgt. Aan de andere kant neemt hij heel wat New-Age en Old-Age stromingen op de hak die vervulling beloven als je de leringen van hun meesters nauwgezet opvolgt en interpreteert zoals de hiërarchie dat dogmatiseert. Ik herken er dingen in, die ik zelf ook twijfelachtig vind. Bijvoorbeeld onthechting in de vorm van overmaken van al je geld op de rekening van de sekte terwijl de leider daar zijn Rolls-Royces van koopt. Dan is spiritueel leiderschap een ware opoffering, nietwaar? Jij bent onthecht van het aardse slijk en je kunt je er ook niet meer aan hechten, want weg is weg.

Zo lees ik door tot ik op een interessant citaat stuit van de Japanse dichter Matsuo Basbo (1644 – 1694): Probeer niet in de voetstappen van de wijzen te treden. Zoek wat zij zochten.

😉 “Zelluf doen,” zei mijn dochter Danielle altijd toen ze als kleuter de trap op wilde klauteren. Dat heeft ze volgehouden.

Het is nog een hele pil, die trilogie. Ik zie wel of ik erdoor kom.

Gitaar op Schoot

Ik heb een mail gehad dat de organisatie van Noabermuziek in Haaksbergen met de aanmeldingen aan de gang gaat. Dat wordt dus ijverig dooroefenen.

Ik had een programma gemaakt met een aantal stukjes in blokken. Renaissancemuziek uit Engeland, Renaissancemuziek uit de Lage Landen, Barokmuziek van Sanz, een paar klassieke stukjes van Carulli en Sor, het Bloemenmandje van Ferrer als romantiek, salonmuziek van Adela del Valle, hedendaagse stukjes van Brouwer en Kruisbrink, een blokje Latin en een blokje volksmuziek van Duarte.

Ik ben dan van de week eens gaan timen. Verhaaltje repeteren en stukjes spelen. Opgeteld kom ik op 110 minuten. Bijna twee uur. Da’s wel veel. Wat ga ik doen? Schrappen of het publiek laten kiezen?

Verhaal voor het Slapen Gaan

Ik laat Jack Vance even liggen en schakel over op Ursula LeGuin (1929 – 2018). Ik leerde haar werk kennen via de Aardzee trilogie. Haar intuïtieve schrijfstijl en de kleinere schaal van haar werelden, een sterk contrast met de weidsheid, heroïek en tragiek van Tolkien, overtuigden me ervan dat ik zelf ook wel Fantasy kon gaan schrijven.

Naast Fantasy was Leguin ook bedreven in Science Fiction. In dat kader stuit ik op Het Woord van de Wereld is Woud, een roman uit 1972.

De planeet Athshe is overdekt met grote wouden. De bewoners, Krietsies genoemd, zijn de nakomelingen van mensen die een miljoen jaar terug de planeet koloniseerden. Zij leven in volstrekte harmonie met de natuur en zijn verregaand geweldloos.

Een nieuw contingent Aardse kolonisten rooit de bossen wegens houtgebrek op Aarde en gebruiken de Krietsies als dwangarbeiders. De houtkap heeft grote gevolgen voor de gebieden die de kolonisten als landbouwgrond proberen te gebruiken, het gebrek aan geboomte zorgt voor overstromingen en erosie.

De hoofdpersoon commandant Davidson leidt een houthakkerskamp en is volledig overtuigd van de legitimiteit om de planeet leeg te roven en de bevolking tot beschaving te brengen in dienst van de mensheid. Het liefst roeit hij de bestaande bevolking helemaal uit, die zijn alleen maar lastig. Een opvatting die sterk lijkt op ooit populair kolonialistisch gedachtengoed in de Westerse wereld. Hij staat op het punt om naar de hoofdstad te vertrekken om een lading fokvrouwen op hun kwaliteiten te “beoordelen”.

Voordien kaffert hij een ecoloog uit die zich zorgen maakt over de teloorgang van de natuur op de planeet en leert hij een luitenant hoe hij via dwang, onderdrukking en angst opwekken de luie Krietsies aan het werk moet krijgen.

Ik weet nu hoe de planeet in elkaar zit en heb notie van de mentaliteit van de kolonisten. Wat wordt het conflict? Hoe zullen de Krietsies reageren op de onderdrukking?

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Scroll naar boven