Muziek: Jerusalem van Hubert Parry, op het album Sanctum gespeeld door Klaus Schønning
Mijn eerste kennismaking met Jerusalem van Hubert Parry, op het album Brain Salad Surgery van Emerson, Lake and Palmer
1 Mei 2024
AI-diversiteit, Rouwbots, 4 Mei reserveringen en Bloedgehakt
Aflevering 193. De vierde jaargang van Schermloze Avonden is een eind op weg. Ditmaal op de Dag van de Arbeid. Als arbeider heb ik er veertig meegemaakt, als echte pensionado vier ik nu mijn tweede.
En dat alles op een prachtige zonnige dag. Er zit echter weersomslag in de lucht, de boeren in de omgeving zijn heel druk met het binnenhalen van gemaaid gras.
Opmerkelijk
AI (Artificial Intelligence) is hot. Ik vroeg me even af waarom men de Nederlandse kreet KI (Kunstmatige Intelligentie) niet gebruikt. 😉Vermoedelijk wil men geen associatie richting het moderne dier-voortplantings-gerichte boerenleven.
Men maakt zich alvast zorgen over de diversiteit en inclusiviteit van AI-bots omdat de algoritmen veelal ontwikkeld worden door blanke hoog opgeleide mannen. Identiteit, racisme en gendervooroordelen zouden daardoor direct in die bots terechtkomen. Met alle gevolgen van dien, ook al worden die uit het artikel niet duidelijk.
Als voorbeeld noemt men de virtuele (vrouwelijke) assistenten zoals Siri (Apple) en Alexa (Amazon). Die zijn populair omdat veel mensen het gemakkelijker zouden vinden om een vrouw opdrachten te geven. Dat zou een stereotype in stand houden. 😉 Tja dan moet je AI-bots zeker niet uitvoeren als donkere Afrikaanse mannetjes, want dan haal je een ander stereotype naar voren dat in de jaren 1863 – 1873 werd afgeschaft maar hier en daar nog steeds actief is, met name in de Arabische Emiraten.
Misschien bedenken de AI-bots wel een eigen inclusiviteit, los van de mensen. Wat me direct terugbrengt naar een passende songtekst uit het nummer Karn Evil Nine 3rd Impression. Deze track staat op het album Brain Salad Surgery van Emerson, Lake and Palmer uit 1973. Het nummer bevat een dialoog tussen een mens (M) en een computer (C).
M: I am all there is.
C: Negative! Primitive! I let you live!
M: But I gave you life!
C: What else could you do?
M: To do what was right!
C: I am perfect, are you?
Tja, in dat geval spelen menselijke diversiteit en inclusiviteit geen enkele rol meer. Zijn dat de gevolgen van AI en wellicht transhumanisme? Blijf waakzaam!
***
Door de ontwikkeling van Artificial Intelligence ontstaan er AI-bots op allerlei gebied. Een Chinese firma voor On-line uitvaartdiensten introduceert een “Rouwbot” om te kunnen “praten” met een overledene. Ook in Amerika zijn er een paar initiatieven. Uiteraard moet je dan wel eerst een model van die persoon invoeren, een zogenaamde story-file maken met uitspraken van die persoon op allerlei gebied en voordien de nodige video’s opnemen om het model te perfectioneren.
Ik heb een paar filmpjes bekeken. Het komt me apart over, zo’n conversatie “na de dood”. Het metafysische element is compleet afwezig. Het is sowieso eenzijdig, want de overledene krijgt via die AI niks mee van de emoties van het gesprek.
Ik krijg er geen goed gevoel bij. Hoe gaat het algoritme alle bekende uitspraken combineren tot een boodschap? Wat voor emotie brengt dat over? Het is met recht kunstmatig. En hoe zit het met vragen die misschien al een heel leven in de lucht hangen?
Ik kan me vinden in herdenkingsrituelen. Wij eten bijvoorbeeld als traditie een gebakje op de verjaardag van onze overleden ouders. Of we kopen een bloemetje waar ze bij leven van hielden. Bij bijzondere gelegenheden zijn ze in onze gedachten. Soms dromen we over hen, of komt er zo maar een gedachte op. Dat kun je niet programmeren en simuleren.
AI-gegenereerde simulaties (want dat zijn het) lijken mij zelf overbodig. Het is natuurlijk fijn als mensen er baat bij hebben, maar of de AI veel van de overledene over laat?
***
De Dodenherdenking was ooit iets waar je niet aan tornde. Die stond open voor iedereen die respect betoonde. Dat kreeg ik met mijn opvoeding mee.
Het lijkt erop dat kantelende maatschappelijke en demografische omstandigheden hier verandering in hebben gebracht. Er mogen dit jaar daarom maximaal 10.000 mensen op de Dam bij de Nationale herdenking aanwezig zijn, men moet in beperkte contingenten aankomen en bezoekers worden vooraf gescreend en gefouilleerd. Ah, rectificatie, wat screening betreft trekken ze de keutel in. Wordt waarschijnlijk volgend jaar “op basis van ervaring” alsnog ingevoerd als er een Damschreeuwer door de mazen blijkt te zijn geglipt.
Grenzkontrolle? Allemaal langs Controlepunt Karel?
Mijn vader (geboren in 1933) was altijd bang dat er opnieuw een wereldoorlog zou uitbreken. Hij overleefde de Hongerwinter door tijdige evacuatie naar de provincie ver van huis. In 1956 uitte hij in zijn brieven naar mijn moeder zijn zorgen over de Suez Crisis en de Hongaarse Opstand. De ene crisis veroorzaakt door het Westen, de andere door het Oosten. Hij vreesde dat dienstplichtigen zoals hij uitgestuurd zouden worden om in den vreemde te vechten. Mijn vader was opgelucht toen hij in de zestiger jaren zijn militaire kloffie op kon sturen.
Hij zou zich omdraaien in zijn graf als hij van deze 4 Mei maatregel hoorde. Wat hij niet weet (hij overleed in 2013) is dat het opnieuw oorlog is. Alleen is het nu wat lastiger onderscheid te maken tussen vriend en vijand.
***
Als je iets voor het klimaat wil doen, moet je minder vlees eten, aldus Albert Heijn. Door mijn NLP-cursus raak ik direct getriggerd door het woord moeten, met de M van Manipulatie.
Onder bovenstaand credo voegt Appie bloedplasma toe aan het gehakt, want dan hoef je er minder vlees in te doen. Getverderrie, waar zijn ze mee bezig? Transhumanisme richting zombies en vampiers? Zitten er daar bloedzuigers in de top? Adrenochromisten, wellicht?
Na onze ervaring met “culinaire varkenshaasjes” (een gezwollen lapje met 60% water en met een uiterst beroerde smaak) kochten we al geen vlees meer bij Albert Heijn. Deze nieuwe “receptuur” bevestigt onze actie. Overigens zijn nu ook de huismerk vleeswaren verdacht: Wie weet wat ze met de rundersalami hebben uitgevreten? Die ziet er ook al zo rood uit.
Albert Heijn: Vlees rood kleuren om groen links te lijken? Wat een façade!
Muziek in de Luie Stoel
Blader, blader… Ik stuit op het album Sanctum van Klaus Schønning.
Klaus Schønning (*1951) is een Deense multi-instrumentalist annex componist. In de zeventiger jaren begon hij te experimenteren met elektronische muziek en synthesizers en bracht toen in eigen beheer een aantal albums uit. Dat waren al new-age albums voordat de term überhaupt bestond. Sanctum ontstond uit materiaal voor licht en geluidsoptredens in Deense kerken. Vandaar dat het kerkorgel regelmatig te horen is.
Achtergrondmuziek is Jerusalem, een thema met een verhaal dat Schønning op het eind een beetje bombastisch uitwerkt.
Jerusalem is een compositie van Hubert Parry (1848 – 1918) op een gedicht van William Blake (1757 – 1827). Deze dichter werd bekend door zijn mystieke poëzie en illustraties. Het gedicht waarop het lied is gebaseerd verhaalt ietwat bombastisch de stichting van het hemelse Jeruzalem (een beeld van de ideale samenleving uit Openbaringen) in England’s green and pleasant land.
Het lied was een opdracht om het moreel van de Engelsen in de Eerste Wereldoorlog op te vijzelen. Dat lukte slecht bij de slachtpartijen in de loopgraven. De Britse vrouwenbeweging uit de eerste feministische golf (1850 – 1940) adopteerde het lied echter als strijdlied voor hun idealen. Daardoor werd het gered.
Jerusalem is vaste prik bij de community-singing van The Last Night of the Proms en heeft een grotere populariteit dan het Engelse volkslied.
Mijn Opmerkelijk van deze week doet me denken aan mijn eerste kennismaking met Jerusalem via het album Brain Salad Surgery van Emerson, Lake and Palmer. Men sprak toen schande van dit pop-arrangement. Ik doe het erbij als contrast, dan hoor je ook de tekst.
Boek op Schoot
Ik zoek een beetje in mijn epub-verzameling en stuit op De Wonderen van Jezus-Eik van de historicus Craig Harline. Harline houdt zich bezig met de geschiedenis uit de tijd van de Reformatie in Europa. Het boek behandelt een aantal mirakelverhalen uit de Zuidelijke Nederlanden in de zeventiende eeuw, de tijd van de Reformatie.
Mirakels, wonderen en bovennatuurlijke verschijningen vormen tot op de dag van vandaag een onderdeel van de Katholieke devotie. Zodoende zijn er vele bedevaartplaatsen zoals Kevelaer en Lourdes waar nog steeds naar verluidt wonderbaarlijke genezingen plaats vinden. Ik ben van huis uit Protestant en in mijn jeugd werden mirakels en bedevaarten afgeschilderd als Paapse onzin of zelfs Satanische beïnvloeding. 😉 Toch blijkt deze rationele benadering van tijd tot tijd door de praktijk ter discussie te staan. Er is meer tussen hemel en aarde, heb ik ook zelf gemerkt!
Jezus-Eik is een bedevaartplaats in het Zoniënwoud aan de zuidoostkant van Brussel. Aan een eik aldaar had iemand als afweer tegen boze geesten een Jezusbeeld gespijkerd. Toen er daarop wonderbaarlijke genezingen begonnen plaats te vinden, werd het een bedevaartsoord.
Naast Jezus-Eik bespreekt de auteur nog een paar mirakels, maar daar kom ik door de lengte van het boek deze avond nog niet aan toe. Een opvallende was van een vrouw in Gent die bij haar veertiende kind last kreeg van gebrek aan zog, maar door Maria miraculeus werd genezen. Dit redde het kind van de hongerdood.
De auteur beschrijft levendig de verwikkelingen rond de erkenning van de mirakels en de opbouw en organisatie van de bedevaartsoorden. Devotie bracht geld op en een bedevaartsoord bracht reputatie mee, dus wereldse en kerk-organisatorische belangen speelden een grote rol. In het geval van Jezus-Eik waren er de parochies van Overijse en Tervuren die via allerlei rechtbanken strijd leverden om het bezit van het oord. In de zeventiende eeuw won Tervuren, in de moderne tijd is Jezus-Eik wonderbaarlijk genoeg gemeentegrond van Overijse. De bedevaartsplaats raakte overigens in onbruik.
Een interessant inkijkje in een voor mij onbekende wereld.
Gitaar op Schoot
Het leek een aardige avond voor wat opnames, maar de concentratie is toch niet het je van het. Blijkbaar is het stuk nog niet rijp.
Ik pak voor de variatie en de onderdrukking van mijn frustratie mijn oude Contreras weer eens uit. Het blijkt dat je een gitaar in conditie moet houden, ik merk duidelijk verschil in respons met de Kwakkel. Zou een nieuw setje snaren misschien helpen?
Knutselen met Blokjes
Afgelopen week verdiepte ik me in alternative builds van Lego setjes. Enthousiaste bouwers proberen van bestaande sets nieuwe creaties te maken en publiceren die dan als bouw instructie. Ik vond een leuk alternatief voor de Technic Hovercraft 42120.
Daarvoor moest ik wel eerst die hovercraft slopen. Een kwarweitje voor vandaag dat enige tijd in beslag neemt.
Verhaal voor het Slapen Gaan
Ik had het al over mirakels. Een goed begin voor het Magisch Realisme van Hubert Lampo (1920 – 2006). Het verhaal Marie-Rose-Marie is aan de beurt. Het stamt uit de bundel De Engel en de Jukebox uit 1978.
De verteller, een tweedehands autohandelaar, is getrouwd met Rose die als doopnaam Rose-Marie heeft. Zij verblijft een paar dagen in het ziekenhuis voor een blinde darm operatie en de man mijmert alleen thuis over vervlogen dagen. Rose had een tweelingzus Marie met doopnaam Marie-Rose, die warempel ooit in hetzelfde ziekenhuis had gelegen. Een zeer mondaine vrouw, een schril contrast met Marie, ook al lijken ze als twee druppels water op elkaar. Rose roddelt regelmatig over de avontuurtjes van haar zus met allerlei rijke mannen, maar maakt zich ook oprecht zorgen over haar zus.
Het huwelijk met Rose wordt al snel na de voltrekking een sleur zonder enige passie. De man raakt daardoor zeer aangetrokken tot haar tweelingzuster en fantaseert over seks met haar als hij (zeer sporadisch) met zijn eigen vrouw de liefde bedrijft. Tot een affaire komt het echter niet.
Rose en Marie gaan soms een dagje uit met de auto naar Antwerpen. Op een zo’n uitje raken ze met de auto in de mist te water. Marie verdrinkt, Rose overleeft het.
Rose houdt zich goed en als ze gezamenlijk Marie’s flatje ontruimen en haar brieven die ze aan haarzelf geschreven heeft verbranden, lijkt ze opgelucht. Dan ontstaat de passie die de verteller tijdens zijn huwelijk daarvoor gemist had. Daardoor merkt hij op dat het erop lijkt dat zowel Rose als Marie dood zijn.
Dan vindt de verteller de rekening van het ziekenhuis in zijn borstzakje. Hij herinnert zich de opmerking van de verpleegster dat Rose reeds als jong meisje haar blindedarm heeft laten weghalen. Hij wijt die vergissing aan een verschrijving Rose-Marie versus Marie-Rose. De naam Marie-Rose komt bijna nooit voor, de mensen denken direct aan Rose-Marie.
😉 De lezer krijgt nu een vermoeden over de aard van het ongeluk.
Het verhaal is een monoloog van de verteller. Lampo put zich wederom uit in lange zinnen en veel beelden. Okee, de echte clou krijg je in de laatste alinea’s, maar de gang van zaken werd al duidelijk na de dood van de originele Rose-Marie.