Muziek: Felicia and Bianca van het album The Brasil Project van Jean Toots Thielemans

4 Juni 2025

Woorden/daden, Kabinetsval en rustige Fantasy

Schermloze Avond 249. Ik weet niet wat het is, maar mijn activiteit staat op een laag pitje. Wat zou het zijn, een boog die niet altijd gespannen kan zijn of voorzomerse lamlendigheid? Een goede avond om met een hoofdtelefoon op met een boek in de luie stoel te kruipen. Met de telefoon uit.

Opmerkelijk

Geen woorden, maar daden… Was dat niet het clublied van FC Feijenoord, de aloude concurrent van AFC Ajax?

Nee, het was deze week geen gezang in het stadion in Rotterdam Zuid. Het bleek de titel van een Propalinistische internetpetitie geenwoordenmaardaden.nu. Hiermee zouden allerlei prominenten, politici en rijksambtenaren hun cohesie betuigen met een aantal interessante stellingen rond de toestand in Gaza. Erkennen van gewapend verzet door Palestijnen staat hierbij op de eerste plaats. En warempel, ze zijn ook niet helemaal tevreden met de behandeling van Propalinistische demonstranten door de politie.

Daar hoorde een promotiefilmpje bij waarin enkele PvdA- en Groen Links prominenten optraden in een dreigende en nauwelijks belichte sinistere setting. Uiteraard ontbraken keffiyehs en hoofddoekjes niet.

Zoals gezegd: Een van hun oproepen was erkennen dat de Palestijnen zich met gewapend geweld tegen Israël mogen verzetten. Ik dacht dat ze dat al jarenlang deden. Of was 7 Oktober 2023 een vriendelijk stoeipartijtje?

Het filmpje ademde de doodscultus die wij van hen niet mogen benoemen. Wat willen ze nou? Alsof de dood van vijftien miljoen Joden een klein offer is voor de wereldvrede en alle problemen oplost? Dat is immers de beoogde genocide uit de Hamas-statuten die ze gaan uitvoeren als je hen en hun volgelingen de vrije teugel laat… Dat is ook zo langzamerhand de sfeer van Propalinistische demonstraties overal ter wereld. Een grimmige revival van een destructieve ideologie uit de vorige eeuw…

Oproepen tot geweld… Ik denk dat het deze mensen dun door de broek zal gaan als dit geweld bij hun voor de deur staat. Hun oproep speelt immers lieden in de kaart die niet rusten voor de wereld een Kalifaat is en alle ongelovigen zijn onderworpen, gedood of tot slaaf gemaakt.

Bovendien werkt het contraproductief. Het wekt wellicht de gedachte op dat de dood van twee miljoen Gazastrookbewoners een klein offer is voor de wereldvrede.

Oh, maar dat filmpje en die website zijn toch gewoon vrijheid van meningsuiting? Stop met die waanzin, mensen! Geen woorden maar daden!

***

De facto viel deze week het kabinet. Reden voor dolle vreugde onder het links-georiënteerde politieke echelon dat hoopt op een glorieuze heerschappij van Sint Timmermans of wellicht de Heilige Halsema. Eindelijk verlossing van de jarenlange ultrarechtse tirannie.

Krijgen we nu een utopische multiculturele groene inclusieve samenleving die vol achter Europa staat, pal staat tegen de Russische agressor en die dolle Amerikaan in Washington en daarnaast actief meewerkt aan de eindoplossing van het “Israël-probleem”?

Ik heb daar weinig fiducie in. “Socialisten zijn specialisten in het uitgeven van andermans geld” is een gevleugelde uitspraak die gezien onze huidige belastingdruk en alles wat nog aan verarmende maatregelen op stapel staat zich dagelijks bewijst. De geschiedenis toont daarnaast aan dat socialistische heilsstaten soms convergeren naar dictaturen. Iets dat nog sneller gebeurt als men zich het moreel gelijk toe-eigent.

😉 Ik zie, met een knipoog naar de vorige eeuw, al een spandoek voor me: Liever een Rus in mijn keuken dan een windmolen in mijn achtertuin. Uiteraard kun je voor een windmolen ook nog ander ongemak invullen. Laat je fantasie werken!

Hoe dan ook, ik weet nu al waar ik op ga stemmen. Far from the madden crowd…

Muziek in de Luie Stoel

Vanavond The Brazil Project van Toots Thielemans (1922 – 2016). Een heel interessant en levendig uitstapje van gitarist en mondharmonicaspeler Thielemans naar de wereld van de Bossa en Brazilian Jazz met nog een Latin uitvoering van het bekende Bluesette op het eind.

Jean (Toots) Thielemans begon op de accordeon, tot hij de mondharmonica en de gitaar ontdekte. Hij raakte verslingerd aan de jazz en werkte samen met een groot aantal muzikanten. In Nederland raakte hij bekend door de filmmuziek bij Turks Fruit met nummers als Het Mistige Rooie Beest. Menigeen zal hem ook in de titelsong van Baantjer herkennen.

Thielemans was een bevlogen musicus en een aimabel man met een enorme staat van dienst. Met een lang leven op de planken, hij ging pas met pensioen toen hij 92 was.

Achtergrond wordt een tikkie swing met Felicia and Bianca.

Boek op Schoot/Verhaal voor het Slapen Gaan

Ik kruip lekker met een (e-)boekje in een hoekje. Ditmaal Tehanu, het vervolg op de Aardzee trilogie van Ursula Leguin (1929 – 2018). Het boek stamt uit 1990. Ik lees voor de verandering een keertje in het Engels. Daarbij merk ik hoe lastig het is om namen te vertalen. Zeggingskracht is soms onvertaalbaar.

Het boek speelt tijdens en na het derde deel van de Aardzee trilogie waarin de inmiddels aartsmagiër Ged en de toekomstige koning Lebannen het kwaad tot in het dodenrijk achtervolgen. Hierbij raakt Ged zijn magische kracht kwijt.

De hoofdpersoon van het verhaal is Tenar, de priesteres uit de Tomben van Atuan. Nadat ze met Ged is ontsnapt aan de Naamlozen, brengt Ged haar naar zijn geboorte-eiland Gont, bij bij Ogion de Zwijger, zijn oude leermeester. Deze probeert Tenar te onderwijzen in de magie, maar zij kiest anders, voor een leven als getrouwde vrouw en moeder in een stille landelijke streek. Dat verhindert niet dat ze een diepe vriendschap ontwikkelen.

Het verhaal begint als Tenar net weduwe is geworden. Haar kinderen zijn het huis uit en ze bestiert haar boerderij alleen. Ze ontfermt zich over een kind dat is achtergelaten om te sterven. Ze was in het kampvuur gegooid en kreeg daardoor een door brandwonden verminkt gezicht. Tenar noemt haar Therru en probeert haar zo goed en kwaad als het gaat te verzorgen en wellicht met liefde te helen. Het kind is echter zeer moeilijk te benaderen.

Op gegeven moment krijgt ze bericht dat Ogion de Zwijger op sterven ligt. Haastig vertrekt ze met Therru naar diens huis aan de andere kant van het eiland en is bij hem als hij sterft. Hij vertelt haar zijn ware naam, drukt haar op het hart om Therru alles te leren en te wachten.

Na Ogion’s dood komen twee magiërs van het eiland zijn erfenis claimen, waaronder zijn ware naam. Ze behandelen Tenar als vrouw zeer denigrerend en zijn geschokt dat Ogion haar op zijn sterfbed zijn ware naam heeft verteld. Dit levert haar de vijandschap op van een van hen. Dat is Aspen, de huismagiër van de heerser van het eiland. Volgens de dorpelingen houdt hij zich bezig met foute praktijken om zijn patroon eeuwig leven te schenken te koste van de levenskracht van diens kleinzoon.

Na Ogion’s begrafenis trekt Tenar in zijn huis en maakt kennis met een paar mensen waaronder de heks Klimop.

😉 Dit is een voorbeeld dat namen vertalen moeilijk is. In het Engels heet ze Moss. Klimop is naar mijn idee een verkeerde vertaling. Mos blijft bij de aarde, klimop probeert zich daaraan te ontworstelen. Uit een paar dialogen met Klimop blijkt echter dat dicht bij de aarde blijven, bij diepe vrouwelijke wortels, haar karakteristiek is.

Enige tijd later brengt de draak Kalessin de compleet uitgedoofde aartsmagiër Ged aan land in de buurt van Ogions huis. Tenar neemt hem op, verzorgt hem en probeert hem op te beuren. Dat lukt niet, Ged is totaal opgesloten in zijn depressie rond het verlies van zijn kracht. Hij wil het liefst alleen gelaten worden, wat Tenar zwaar frustreert. Desondanks ontwikkelt er zich een verstandhouding met het kind Therru.

Hij raakt in paniek als vertegenwoordigers van Koning Lebannen Ged komen zoeken om aanwezig te zijn bij de kroning. Haastig vertrekt hij naar de streek van Tenar’s boerderij om zich daar als schaapherder te verbergen.

Tenar raakt ondertussen in de problemen als een familielid van Therru zich meldt om haar te claimen, wat het kind dodelijke schrik aanjaagt. Ze loopt hierdoor tegen de vijandschap van een lokale magiër aan die een vloek op haar probeert te leggen. Samen met Therru slaat ze op de vlucht en komt in de havenstad van Gont terecht op het schip van Koning Lebannen die zelf is gekomen om Ged te zoeken. Ze weigert hem echter Geds verblijfplaats te onthullen, wat de jonge koning zonder rancune accepteert.

Hij brengt haar met het schip naar een vissersplaatsje in de buurt van haar boerderij, waar een normaal leven lijkt te  hervatten. Therru komt zelfs een beetje los. Wel is Tenar teleurgesteld dat Ged nog steeds als schaapherder in de rimboe zit. Verder maakt ze zich zorgen over Therru. De dorpsheks herkent haar kracht, maar durft haar niet te onderwijzen.

De rust blijft niet lang. De familie van Therru probeert aan het einde van de herfst in de boerderij in te breken en zijn weinig goeds van plan. Ged, die op dat moment terugkeert van de weiden, hoort hun gesprek op de weg en volgt hen. Daardoor is hij op tijd om erger te voorkomen, hij doorsteekt een van de familieleden met een hooivork waardoor de rest vlucht.

Zo ver ben ik op het moment in het boek. Nee, nog niet bij het eind!

Een relatief rustige verhaallijn die enthousiastelingen van stevige actie-fantasy niet zal bekoren. Echter, er zit een hoop diepte in de dialogen die samen met de intieme landelijke setting een mooi geheel vormen.

Tehanu gaat over patriarchaat en matriarchaat, hoe kracht in mannen en vrouwen verschilt, over willen helen, dat niet kunnen maar toch met liefde blijven proberen. Over de potentie van macht en toch kiezen voor klein blijven.