Muziek: Yo me soy la Morenica, gezongen en gespeeld door Shirley Rumsey

2 Juli 2025

Pride alla Ingarese, Isme-verwarring en Gedachtenkronkels

Schermloze avond 253. Een onvervalste hittedag. Met wat aandacht voor zonwering prima door te komen zonder airco. De onweersbui op de schermloze avond bracht het grootste ongemak, een benauwde vochtigheid. Dat werd behoorlijk zweten.

Opmerkelijk

Inclusiviteit is een  belangrijk thema voor (de partij van) mevrouw Halsema, de huidige burgermeesteres van onze landelijke hoofdstad. Daarom besloot ze op kosten van de gemeenschap met een vliegtuig op (groene??) kerosine naar de Hongaarse hoofdstad te vliegen. Daar woonde ze de LGBTQ++++ manifestatie bij die door de Hongaarse autoriteiten verboden was. Ze had er zelfs een dansje voor ingestudeerd.

Ze kwam niet als particulier persoon, maar als (betaalde) vertegenwoordigster van Democratisch en o zo inclusief Nederland om de Hongaren de maat te nemen.

Ondertussen is Amsterdam op dit moment beduidend minder inclusief. Het “Poten Tikken” is weer helemaal terug. Sommige inwoners beweren dat de doodstraf voor homo’s in hun heilige wet staat, dus nemen ze alvast een voorschotje met een gebroken neus of een blauw oog. Je zou dan toch verwachten dat de burgermeesteres van deze goede stede haar aandacht onverdeeld wat dichter bij huis op deze misstanden richt.

Geenszins, in plaats daarvan doet zij aan promotioneel deugen richting het buitenland. Dat lijkt op deeltijd-deugen en hypocrisie. Zorg eerst dat je eigen toko in orde is voordat je anderen de maat gaat nemen. Het bekende balk- en splinter verhaal. Zou zoiets ook in  de Koran staan?

***

Ik was tiener in de zestiger en zeventiger jaren. De tijd van de protestzangers zoals Bob Dylan, Janis Joplin en Joan Baez en in ons land Boudewijn de Groot, Armand en Robert Long. Bij hun optreden mengden ze hun boodschap tegen maatschappelijke misstanden met meer recreatieve liedjes. Daarmee werden ze bekend. Hun liedjes staan model voor de tijd van mijn jonge jaren, een aantal zijn nog steeds actueel ook al zijn de teksten vervaagd in nostalgie.

De tijden zijn veranderd. Er is cancel-cultuur gekomen, boycotten door artiesten is de norm geworden als er bij een evenement maar enige verdenking is van een connectie met de vijand. Wie die vijand is? Op dit moment Rusland, Israël, Trump, en Klimaatontkenners. Israël is verreweg de “populairste”.

Er is een tussenvorm van cancelen zoals Douwe Bob liet zien. Je hebt een contract, komt ter plaatse. Je ziet folders uitgestald die vermeend “fout” gedachtengoed zouden propageren. Daarop hou je een onbegrijpelijk verhaal voor twaalfjarigen dat je toch maar niet gaat optreden en stuift weer weg op je motor.

Dat gebeurde bij het Amsterdamse Joodse kindervoetbal evenement Jom Ha. Bobs management stelde dat de afspraak “geen religie, geen politiek” geschonden zou zijn door folders van Netzer met een zionistische signatuur.

Kernvraag is: Wat is Zionisme?

Het Zionisme begon in de negentiende eeuw als beweging van Joden die een thuisland in het oude gebied van het Joodse Koninkrijk uit het Oude Testament nastreefden. Begrijpelijk bij alle vervolgingen en pogroms in die tijd, vooral in Oost-Europa. Dat gebied in de Levant was toen een deel van het Ottomaanse Rijk.

Het doel van het oorspronkelijk Zionisme, een thuisland voor Joden, werd na een heftige tijd met twee wereldoorlogen bereikt bij de stichting van de Staat Israël in 1948, een zwaar bevochten natie die direct al te maken kreeg met invasies van Arabische buren. Sindsdien is de beweging in diverse stromingen uiteengevallen, waaronder een kleine minderheidsfractie Neo-Zionisten die met hun enthousiasme om kolonies te stichten op de Westbank een duidelijk politieke signatuur heeft.

Zo te zien maakt Douwe Bob een denkfout in de trant van Alle Duitsers zijn Nazi’s. Zionisten als de Joodse tegenhanger van Hamas. Missertje, Bob!

Een geweldige gelegenheid voor de politiek en social media aan beide zijden van de pool om er weer bovenop te duiken. Onder het mom van Alle Joden zijn Zionisten en Niet Alle Joden zijn Zionisten. Voer voor verdere polarisatie.

Dan merk je weer in welke mate het discours tegenwoordig gepolitiseerd en gepolariseerd is. Heb je tegels in je tuin, dan ben je een klimaatontkenner. Denk je na of zonnepanelen wel iets opbrengen, dat ben je tegenstander van de groene energietransitie. Vraag je jezelf af of coronavaccins echt veilig en effectief zijn, dan ben je opeens wappie en antivaxer. Erger je jezelf over het feit dat studenten tijdens een palestina-demonstratie een universiteit op kosten van de belastingbetaler slopen, dan ben je Zionist. Alles wordt direct in het extreem politieke getrokken.

Kortom, die “eisen” van Douwe zijn in de praktijk met het huidige opgefokte meningencircus blijkbaar niet meer realiseerbaar. Als je niks onderzoekt over de achtergronden van bepaalde verenigingen, laat je jezelf al snel verblinden door een fout geïnterpreteerde reclamekreet. Kortom, Bob is te hard van stapel gelopen…

Wat een deugmanie hebben we in deze tijd! Laat ik eens een leuk voorbeeld uitwerken. De Scouting is een project van Baden Powell, een legerofficier die in de Boerenoorlogen in Zuid Afrika vocht. Hij was een van de bedenkers van het concentratiekamp. Daarin interneerden de Engelsen de vrouwen en kinderen van de in hun optiek opstandige Boeren. Dat alles om hun vechtlust te ondermijnen. Vele vrouwen en kinderen kwamen onder de slechte omstandigheden in die kampen om. De Duitsers keken dat concept af en bereikten er nog veel ergere “resultaten” mee.

Baden Powell staat genoemd in de folders van Scouting. Moet je nu de hele club in Nederland met al hun doelstellingen cancelen? Omdat Baden Powell feitelijk de Duitse concentratiekampen bedacht zou hebben en zijn verdere gedachtengoed daardoor besmet is?

Dat gebeur hier niet met de Scouting. Waarom met de kreet Zionisme dan wel? Mensen, zoek eerst eens uit wat het echt is voordat je de fik erin zet.

En zo wordt een vreedzaam voetbaltoernooi voor pupillen en junioren met een traditie van 40 jaar een onderwerp van vermeende “Zionistische” jeugdpropaganda alsof het de Hitler-Jugend betreft. Wat een waanzin!

Een bezoekje aan de website van een van de “verdachte” instelling Netzer gaf me niet de indruk dat ze dezelfde waarden propageerden als hun vermeende tegenhanger Hamas. Ik zag geen filmpje van marcherende Joodse tieners die zwaaiend met automatische wapens onder een wapperende banier zwoeren om in naam van Jaweh alle Arabieren uit te roeien.

Hamas flaneert daarentegen met trainingsfilmpjes van kleuters met houten AK-47tjes in “uniform” die enthousiast vertellen hoe veel Joden ze gaan doden als ze groot zijn. De tenen gaan me krom in de schoenen staan bij het zien van dit soort propaganda en de gedachte hoe een jongere generatie wordt geïndoctrineerd om de Intifada tot in eeuwigheid in stand te houden. Ik denk niet dat Netzer dit soort trainingskampjes in Nederland organiseert.

😉 Wat denk je, zou de Mossad Douwe al in het vizier hebben? Volgens mij stoppen ze dat direct zodra ze Waarom heb jij nog geen Ode? hebben gehoord.

Muziek in  de Luie Stoel

Ik hink op een aantal gedachten met de muziek. Zou het van de warmte komen? Na een twee nummertjes stevige prog-rock van Yes, krijg ik grote behoefte aan iets rustigers. Bladeren brengt me bij Music of the Spanish Renaissance door Shirley Rumsey.

Het is een album dat grotendeels is gewijd aan de combinatie zang-snaarinstrument. Rumsey gebruikt hier veelal een Vihuela, een gitaar-vormig instrument met vijf koren (dubbele snaren) en een enkele melodie-snaar. Het instrument was populair in Spanje in de tijd van Karel V en Philips II, maar werd later overvleugeld door de luit en de Renaissancegitaar.

De muziek voor zang met vihuela-begeleiding werd hoofdzakelijk overgeleverd in verzamelwerken zoals El Maestro van Luis Milan en Silva de Sirenas van Enríquez de Valderrábano. Zodoende is de componist van de liederen vaak onbekend.

Achtergrondmuziek wordt Yo me soy la Morenica (Ik ben een klein donker meisje), een Villancico. Een Villancico is oorspronkelijk een liedje van het land, een volksliedje, maar werd later louter een kerstliedje. De vihuela heeft een bescheiden rol in dit liedje.

De term Morenica heeft een maatschappelijke lading. Tijdens de Renaissance speelde de Reconquista, de Christelijke herovering van Spanje op de Moren. In die tijd werden vrouwen met Moorse uiterlijke kenmerken door de nieuwe upper class gediscrimineerd, maar toch begeerd. Iets dat duidelijk wordt uit de tekst. Lo moreno bien mirado / Fue la culpa del pecado / Que en mi nunca fue hallado, ofwel “Bij nader inzien is mijn donkere uiterlijk / Het gevolg van een zonde / Die ikzelf nooit heb begaan.”

Boek op Schoot

Ik lees verder in The Art of Thinking Clearly van Rolf Dobelli. In dit boek staan 99 denkfouten die je beter aan een ander kunt overlaten. 😉 Tja, dat krijg je in een enkel weekje niet uit!

Hoe verder ik kom in het boek, hoe meer ik ook bij mezelf herken. Op zich is dat niet vreemd, in het verhaal er omheen geeft de auteur regelmatig aan dat een denktrant min of meer genetisch is bepaald omdat die gunstig is voor overleven in een vijandige omgeving.

Wederom een paar voorbeelden:

• Contagion Bias: (Morele) smetvrees: Wil jij wijn uit een glas van Saddam Hoessein? Of: Ultrarechts, getver, dat is toch Nazisme?
• Average Bias: Dit is een gemiddelde oorlog (waarbij we het niet over extremen hebben). Wat is een gemiddelde oorlog dan?
• Expectations: 😉 Dat weten we: Verwachtingen zijn meestal de bron van problemen. Toch zweert iedereen erbij.
• Inability to Close Doors: We houden alle opties open en komen daardoor uiteindelijk nergens.
• Neomania: Ik koop altijd het laatste mobieltje. Maar wat voegt dat nu werkelijk toe? Nou, het is toch nieuw!
• Sleeper effect: Propaganda werkt omdat je bezwaren tegen de inhoud vergeet, maar de boodschap wel onthoudt.
• Alternative Blindness: Er is maar een weg naar de waarheid, andere paadjes bestaan niet.
• Not Invented Here Syndrome: Iets van buiten onze club kan nooit beter zijn.
• False Consensus Effect: Als je het niet met me eens bent, ben jij abnormaal.

😉 Nee, ik heb het boek nog steeds niet uit.

Gitaar op Schoot

De onweersbui brengt een vochtige atmosfeer mee. Dat merk ik direct bij het gitaarspelen. De hygrometer bevestigt de indruk: Boven 50%. Goed voor het hout.

Ik ben een beetje ongedurig en kan mijn hoofd er niet bij houden. Ik blader een beetje, speel wat door en merk wederom dat ik materiaal dat ik jaren geleden gespeeld heb niet zo maar kan reconstrueren. 😉 De leeftijd misschien? Nee hoor, gewoon een toepassing van wat je niet bijhoudt, vervaagt.

Ik onderbreek de sessie om een stukje te lezen. Later is het iets koeler, maar dat helpt niet voor de concentratie. Morgen weer een dag!

Verhaal voor het Slapen Gaan

Ik lees verder in de verzamelbundel Verhalen van Aardzee van Ursula Leguin (1929 – 2018) uit 2001. Verhaal Drie: Het Gebeente van de Aarde.

Dit verhaal gaat over Ogion de Zwijger, de leermeester van Ged op het eiland Gont, voordat hij naar de school voor magiërs op Roke vertrok. Hij werd gevierd door zijn rol bij het weren van een aardbeving op het eiland.

Dulse, de oude magiër van Re Albi, mijmert over zijn leerling Ogion de Zwijger. Deze had net een houten vloer in hun huis gelegd, de jongeman was zijn vaardigheid als handwerksman nog niet vergeten. Jaren geleden was Ogion als jongen bij Dulse aan de deur gekomen met de mededeling dat hij wilde leren.

Op Dulse’s vraag of hij niet beter eerst naar Roke kon gaan, kreeg hij het antwoord dat hij daar al was geweest en van de aartsmagiër de raad had gekregen om bij Dulse in de leer te gaan. Ze kunnen hem niet aan, dacht Dulse toen, maar zegde toch toe. De jaren verstreken en Zwijger leerde zowel magische als praktische zaken.

In zijn jeugd had Dulse van zijn leermeesteres een bezwering geleerd om zich te verenigen met de aarde en die tot rust te brengen. Er was een plek op het eiland Gont waar hij dit zou moeten doen in geval van grote nood. Het Eiland Gont lag namelijk op een breuklijn en een aardbeving zou de enige havenstad vernietigen en afsnijden van de zee. Daarmee zou het eiland geïsoleerd raken.

Door een ingeving loopt hij naar die plek toe en merkt de onrust van de aarde op. Hij realiseert dat hij zijn offer zal moeten brengen, de onomkeerbare bezwering die hem tot gebeente van de aarde maakt om een verwoestende aardbeving af te wenden.

Hij kan dat niet alleen en roept Ogion de Zwijger op die een klusje in de havenstad aan het uitvoeren was. Ogion waarschuwt de bevolking die direct evacueert en gebruikt zijn krachten om de haven open te houden.

Ondertussen verdwijnt zijn leermeester in de aarde en heelt de breuk in het gebeente. De aardbeving stopt. Ogion krijgt de lof, maar realiseert zich pijnlijk dat hij zijn leermeester kwijt is, die heeft zich opgeofferd. De bevolking gelooft dat echter niet van hem.

Ogion besluit in Re Albi te blijven en in het huis te trekken, klaar voor zijn rol in de Aardzee trilogie.

Het verhaal valt op door de beschrijvingen van de omgeving die met de kleuren en rust van alledaags leven sterk contrasteert met de onrust beneden het aardoppervlak.