Muziek: Prelude in Cis Mineurvan Sergej Rachmaninov, gespeeld door Pieter Jelle de Boer op piano
26 Mei 2021
Testbewijzen, Rachmaninov en Ruimte
Schermloze Avond Viermaal Elf.
Keek op de Week: We hadden een koud Pinksterweekend. Vermoedelijk hield het weer de inspiratie op afstand, want de senatoren stemden deze week in met de Tijdelijke wet testbewijzen covid-19.
Lees het goed, je zult voor een aantal zaken nu moeten aantonen dat je gezond bent, voor toegang tot scholen bijvoorbeeld. Je bent dus per definitie een gevaar voor een ander en moet steeds maar weer aantonen dat je dat niet bent. Dat benauwt mij behoorlijk.
Wat levert dit op? Dat ik twee keer per week mijn hersens moet laten aanprikken om naar mijn werk te mogen? Dat is namelijk het lot dat onze middelbare scholieren boven het hoofd hangt. Minister Slob vergoelijkte de zaak nog door te beweren dat twee keer per week wel genoeg is, ook al was iedere dag beter geweest. Wat een meevaller! De stoethaspel!
De sleutel vormt een appje dat veel meer gegevens opslaat dan je lief is als voorbereiding tot een coronapaspoort dat ondanks alle tegenbeweringen in het geheim een groot deel van je doopceel registreert. Een zorgelijke ontwikkeling op weg naar een dystopie, ik ben er niet gerust op dat dit tijdelijk blijft en geen rol gaat spelen in een big data-analyse op de bevolking.
Ik wil domweg niet overal traceerbaar zijn. Dat is privacy. Gaan en staan waar je wil zonder priemende ogen in mijn rug die een vrije wandeling in de natuur al opvatten als een staatsgevaarlijke activiteit. Ja, je weet het nooit met die stikstof, hè.
Op mijn werk zijn ze hard bezig met anomaliedetectie op basis van big data om reparatieacties in apparatuur te voorspellen. Da’s handig, dan ben je erbij voordat er iets stuk gaat.
Die algoritmen zijn met een andere data set, jouw persoonlijke gegevens, ook heel geschikt om je gangen na te gaan en je afhankelijk van de heersende politieke opvatting als gevaar voor de samenleving, een anomalie dus, te kenschetsen en passende actie te ondernemen. Bijvoorbeeld, eufemistisch gezegd, uitsluiten van het maatschappelijk verkeer, zoals ze in China doen.
Interessante materie, die algoritmes, maar ik ben me er zeer bewust van dat hiervoor hetzelfde geldt als een hamer: Je kunt er een huisje mee timmeren, maar je kunt er ook iemand de hersens mee inslaan. Een algoritme maakt dat verschil niet, de gebruikers (of zal ik het misbruikers noemen) zijn het gevaar.
Muziek in de luie stoel: Ditmaal speel ik Preludes van Sergei Rachmaninov (1873 – 1943), gevarieerde muziek, bij de ene prelude droom je lekker weg, de volgende maakt je met de nodige virtuositeit weer wakker.
Ik maakte voor het eerst kennis met Rachmaninov, via-via wel te verstaan, op het album Ekseption 3 uit 1970 en wel met het nummer On the Sunday they will kill the World. Dat album was een conceptalbum rond het verhaal van Le Petit Prince van Antoine de Saint Exupery. Het liedje draagt iets sombers van de tijdgeest met zich mee, met name de koude oorlog en de culturele revolutie in China. Een stukje nostalgie over het verlies van jeugdige idealen. Ik hoop maar dat de titel van het nummer zich niet herhaalt in het gigantische vaccinexperiment dat nu in de wereld wordt uitgerold.
Het nummer is opgebouwd rond de bekende Prelude in Cis mineur. Als achtergrondmuziek dus dit stuk en de Ekseption versie ter vergelijking.
Boek op schoot: Dit brengt me op In lichtjaren heeft niemand haast van Marjolijn van Heemstra. De ondertitel is Een zoektocht naar meer ruimte in ons leven. Dat spreekt me in deze tijd van verenging en ruimtebeperking aan, dus een e-book is snel gekocht en gedownload.
Het boek gaat over de ruimte en ruimtegebrek. Afstand brengt nabijheid, is haar conclusie op de verhalen van astronauten die de aarde van ver hebben gezien en zich realiseerden dat we zuinig moeten zijn met Ruimteschip Aarde en zich daarna inzetten voor het behoud ervan.
Een wonderlijke zin in deze tijd waarin we gedwongen afstand dienen te houden. Misschien is die afstand wel te klein om afstand te kunnen nemen, ik heb grote moeite om in het winkelcentrum mond/neusgemaskerden te herkennen en voel geen enkele nabijheid meer omdat mensen onherkenbaar zijn.
Toch is het goed om in filosofische taal te lezen dat we aan de ene kant op kosmische schaal niets voorstellen en onze problemen een korrel zand zijn op een breed strand, maar dat we aan de andere kant in dit universum iets compleet unieks hebben, ze schrijft De kans dat er een kosmos als de onze kon ontstaan is 1 op (1010)123. De kans op de hoofdprijs van de staatsloterij is heel wat hoger!
Ik deel haar fascinatie voor het universum. Als kind bouwde ik mijn eigen sterrenkijker met twee lenzen en twee kartonnen kokers die je in elkaar kon schuiven om scherp te stellen en bestudeerde daarmee de maan. Ik smulde van de ruimtevaartprogamma’s uit de 60er en 70er jaren zowel aan Russische als Amerikaanse kant, zonder me veel bezig te houden met de politieke drive erachter. Daarnaast lees ik met enige bewondering over de reizen van de Voyagers die inmiddels het zonnestelsel achter zich hebben gelaten en met hun langspeelplaten naar onbekende vertes drijven. Ik vind de graafpartijen op Mars zeer interessant.
Nee, een ruimtereis ga ik niet ondernemen. Erover fantaseren is al leuk…
Gitaar op schoot: Het zal vermoeidheid zijn, maar vandaag laat gitaarspelen me zien dat ik me niet kan concentreren. Ik slaag er niet in om het gebrek aan voortgang te laten voor wat het is en gewoon iets anders te pakken.
Boek voor het slapen gaan: In de loop van de vorige week las ik het Broeder Cadfael avontuur Het Rechte Pad uit. De moord, die kwam er inderdaad. Een tragische vergissing rond de ontdekking van een zeldzaam oud Psalterium dat een pelgrim mee terugbracht als bruidsschat voor zijn pleegdochter. De moordenaar kwam op het eind om het leven. Desondanks was de misdaad niet de kern van het boek. Geheel tegen haar gewoonte in besteedde de auteur Ellis Peters ruim aandacht aan een paar discussiepunten uit de Middeleeuwse kerk, met name de kinderdoop, predestinatie en de rol van de vrije wil. Tja, die discussie is sindsdien nog nooit verstomd. Alleen de brandstapel is althans bij ons van het toneel verdwenen. ☹ In Pakistan denken ze helaas wat anders over ketterij.
Vandaag maak ik echter een nieuwe start. Tijdens de Pinksteren heb ik de vier films van The Hunger Games op Netflix bekeken. De films zijn gebaseerd op de gelijknamige boeken van Suzanne Collins. Het genre kun je karakteriseren als young-adult science fiction. Ik ben nieuwsgierig hoe het boek ten grondslag ligt aan de film en ook nieuwsgiering naar de schrijfstijl, zeker omdat ik zelf al jaren van tijd tot tijd met 😉 Old Adult Fantasy bezig ben. De komende tijd ben ik dus druk met een iets heftiger verhaal dan de avonturen uit de Middeleeuwen.
Het lezen lukt prima, het is half twaalf voor ik het in de gaten heb. Druppeltje wietolie voor de slaap en licht uit, het is morgen weer vroeg dag.