Muziek: Anand van Snatam Kaur van het gelijknamige album
3 Mei
Muziek achter het Stuur en Knutselen
Schermloze Avond Nummer Een en negentig. Oorspronkelijk zou die op 4 Mei vallen. Echter, die avond kan niet schermloos worden, omdat we altijd rond acht uur de Dodenherdenking kijken.
Vandaag rij ik echter naar mijn dochter Annelyn en kleindochter Iris voor een nachtje logeren in een vakantiehuisje in Drente. De avond van 3 Mei blijkt zich te ontwikkelen tot een schermloze avond voor mij.
Keek op de Week
Ik heb me deze week niet zo beziggehouden met de actualiteiten, de dood van mijn moeder zat me in het hoofd.
Daardoor ben ik eindelijk mijn oude foto’s gaan scannen van mijn allereerste fotoboek uit de vijftiger jaren. Jaren terug viel dat fotoboek op oudejaarsdag, mijn vaders verjaardag, uit de kast. Het plakband waarmee de foto’s waren ingeplakt was vergaan, dus het boek veranderde terstond in een fotopuzzel met alle plaatjes door elkaar. Ik heb het weggelegd met het voornemen om mijn verleden in te scannen, maar nu pas komt het ervan.
Mijn vader bezat toen ik geboren werd een Agfa Clack camera. Daarmee schoot hij de eerste plaatjes van mijn moeder en mij en liet ze bij de fotograaf ontwikkelen, want ruimte voor een doka had hij toen nog niet. Ik kan me nu nauwelijks meer voorstellen dat toentertijd mijn moeder 20 en mijn vader 23 jaar waren, beiden op hun eigen manier overrompeld door plotseling en bepaald onverwacht ouderschap. Tja, blijkbaar was seksuele voorlichting op dat punt in die tijd meer erotische verduistering.
Op die foto’s zie je hoezeer mijn moeder leek op mijn oudste zus en mijn vader op mijn broer. Dat is me nooit zo opgevallen.
Erna en ik zouden samen met onze oudste dochter Annelyn en kleindochter Iris een midweek naar een huisje in Drenthe. Rugklachten staken echter een spaak in het wiel, dus ging ik in mijn eentje als opa een nachtje logeren. Zodoende reed ik om negen uur richting Drenthe, je moet toch iets van de dag overhouden, nietwaar?
Koffertje, knutselspulletjes en voetbal mee en gaan met die banaan
Muziek achter het Stuur
We hebben een mooi klein pittig autootje, een Hyundai I10. Daarin zit een mooi navigatiesysteem annex autoradio met een mp3-speler voor de muziek achter het stuur. We hebben een vast USB-stickie voor rustige klanken onderweg. Het is altijd even gokken wat er aan muziek langs komt.
Vandaag werden dat Lyriske Stykker van Edvard Grieg (1843 – 1907), gespeeld door Haakon Austbø en het album Anand van de Amerikaanse zangeres Snatam Kaur.
Grieg schreef 66 kleine stukken voor piano in tien bundels Lyriske Stykker tussen 1871 en 1901. Vooral het eerste deel is zeer populair bij amateur pianisten. Stemmingsmuziek en miniaturen, sfeer vol voor de langere ritten.
Snatam Kaur (*1972) is vanaf het jaar 2000 actief in gewijde Indiase muziek en meditatiemuziek in de new-age sfeer. Zij zet meditatiemantra’s op een moderne instrumentatie, waarbij je vooral met de percussie nog wat traditionele instrumenten aantreft. Haar muziek is sterk beïnvloed door de Sikh traditie.
Het is zeer rustgevende muziek en soms nodigt dat zelfs uit tot meezingen boven het motorlawaai uit. Het rustgevende heeft een zeker risico, want je moet wel op het verkeer blijven letten en dus niet wegdromen op de mantra’s. Achtergrondmuziek wordt de titelsong Anand.
Knutselen
Kleindochter Iris houdt van knutselen. Lego is een grote favoriet van haar, ze heeft al de nodige ingewikkelde dozen al dan niet met hulp van haar moeder gebouwd. Voor hun verblijf in het vakantiehuisje hadden ze de wereldbol gekocht, een mega-legodoos van meer dan 2500 steentjes.
Onze kinderen, Annelyn en haar zus Danielle, hadden vroeger ook Lego. We hebben zelfs Legoland bezocht. In de tachtiger jaren waren de modellen echter nog niet zo complex als nu. Lego begon ooit als een standaard bouwsysteem met een beperkt aantal typen van steentje met de focus op relatief eenvoudige huizen en voertuigen.
Het systeem werd onder de naam LEg GOdt (Deens voor speel goed) ontwikkeld door Godfredt Christiansen en zijn vader in 1957, mijn geboortejaar. Sindsdien is Lego geëvolueerd tot een complex bouwsysteem, gebaseerd op vele typen plastic steentjes in allerlei kleuren en vooral ook vormen. Het basissysteem van blokjes, raampjes, deurtjes en dakjes is allang overvleugeld.
Aanjager van deze complexiteitsverhoging waren de thema-sets zoals Technic Lego, Creator, City, Star Wars, Ideas en nog veel meer zaken die je kunt zien als merchandising van bijvoorbeeld populaire tv-series. Door de sterke complexiteit is Lego ook interessant voor volwassenen, zie het als een gigantische 3D puzzel met allerlei toeters en bellen.
Ik was al heel druk geweest met de reconstructie van de Caraïbische Piratenboot uit 1989, dus ik had wat aardigheid aan Lego gekregen. Daarom had ik een bescheiden Creator doosje aangeschaft om samen met Iris te bouwen.
Dat is een leuke activiteit, ook op sociaal vlak. Je moet namelijk de taken verdelen tussen handleiding volgen, steentjes zoeken en in elkaar zetten. Zo kwamen we tot een recht constructieve samenwerking.
Dat is gelukt. Het vliegtuigje is klaar. De andere varianten van de doos bouw ik zelf. Daarnaast heb ik nog een bijdrage geleverd aan de voet van de wereldbol. Het is opvallend en spectaculair om te zien hoe goed doordacht en gedocumenteerd de Lego ontwerpen zijn, ook met het oog op constructieve stevigheid!
Goed, dat was het eerste programmapunt. Kleindochter Iris had al een heel schema aan activiteiten in haar hoofd. Naar de speeltuin, voetballen, basketballen, naar het restaurant, zwemmen, midgetgolf, enzovoorts, enzovoorts.
Ondanks dit drukke programma, stuitten we op een nieuw knutselproject. In het centrale gebouw bevond zich een knutselwerkplaats waar je met eenvoudige middelen houtbouwpakketjes in elkaar kon zetten.
We hebben samen een Formule 1 racewagen gebouwd en alles geleerd over de eigenschappen van houtlijm. Hoe zorg je er bijvoorbeeld voor dat een overschot aan lijm de asjes van de wielen niet vastplakt? En hoe kun je het beste koud lijmen? Door de matige handleiding in het Engels en Duits bleek dat een grotere uitdaging dan Lego, maar het is ons gelukt. Het was heel leuk en leerzaam om dichter bij het rauwe materiaal te zitten. Toen alles droog was heeft Iris naar eigen inzicht de stickers erop geplakt en krijgt haar vader Paul voor zijn verjaardag een mooie raceauto voor op zijn nachtkastje.
Je zult begrijpen dat het dagje logeren met dit knutselen en alle andere activiteiten zo voorbij was!
Dodenherdenking
Toch nog even een staartje bij deze vervroegde Schermloze Avond. Voor het eerst na twee jaar stond de Dam in Amsterdam weer vol met publiek voor de Dodenherdenking. Een verademing, ook al toonde een enkel mondkapje wel dat de angst is gebleven.
Een memorandum geeft de reikwijdte van de Dodenherdenking aan: Tijdens de Nationale Herdenking herdenken wij allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord; zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog en de koloniale oorlog in Indonesië, als in oorlogssituaties en bij vredesoperaties daarna.
Het was volgens mij dit jaar voor het eerst dat er ook slachtoffers van de Nederlandse overheid zelf werden genoemd, met name in Indonesië. Een belangrijke stap.
Veel van de slachtoffers stierven in de strijd voor de vrijheid, die hen en de hunnen door een vijandige ideologie en dito overheid was ontnomen. Dat geldt nu dus ook voor de mensen die stierven in hun strijd voor onafhankelijkheid van de Nederlandse overheid.
Dat is een ommekeer die een herbezinning vraagt op het begrip vrijheid. Dat begrip blijkt nogal afhankelijk van waar je staat op het wereldtoneel.
Het is juist in deze tijd heel belangrijk om niet alleen naar de wandaden en de dapperheid en opoffering uit het verleden te kijken. Het wordt nu extreem belangrijk om het grotere plaatje van NU in beeld te krijgen.
Vrijheid is niet slechts een verworvenheid van de gangbare Westerse definitie van democratie en zodoende een exportproduct van “de vrije wereld” richting alle andere staten, een “argument” dat vaak werd/wordt toegepast bij militair en/of economisch ingrijpen van allerlei aard.
Het blijft hard nodig om wakker te blijven en de wereldmachtsspelen en -spelers in de gaten te houden. Alert te zijn op de invloed die ze op onze vrijheid kunnen hebben en die juist in te schatten. Of dat spel nu in Moskou, Washington, New York, Beijing, Straatsburg, Brussel of Den Haag plaatsvindt, waakzaamheid blijft geboden, zeker als je duidelijke sporen aantreft van hebzucht, machtswellust en controledwang van bovenaf.
Rustig slapen, zoals Colijn ons verzekerde in 1940, is out of the question!
Het blijft noodzakelijk om ook bij recente conflicten er even bij stil te staan wat er nu eigenlijk gebeurt in dat spel om controle en macht. En om indien nodig de hand in eigen boezem te steken.
Doen we dat niet, dan lopen we de kans dat Bevrijdingsdag mogelijk op een andere datum gaat vallen en dat er een Dodenherdenking bij komt.