De Eerste Langspeler
The 5th van Ekseption, een nummer van mijn allereerste langspeelplaat
I looked around to see
If there’s a rotten memory
Then I shut the door
Of another history
Ekseption
Een groot nadeel van een radio was, dat je niks grijs kon draaien. De commercie en de deejay bepaalden wat er kwam, en een lievelingsnummer bleef via de Top 40 weleens langer in de roulatie, maar vroeg of laat was het afgelopen.
Nu hadden mijn vader en moeder een vriend die ze al heel lang kenden. Hans Piepenbrink (inmiddels al lang overleden) was een oude klasgenoot van de Kweekschool waarop mijn vader zijn onderwijsakte haalde. Ooit woonde hij in Zuid-Limburg, in Hoensbroek, waardoor bezoekjes door de afstand alleen al een avontuur werden. Toen ik tiener was, kwamen ze echter dicht in de buurt te wonen. In Haarlem, een goede 30 km van ons huis in Amsterdam Noord.
De vriend – die we volgens een merkwaardige traditie Oom Hans noemden – was net hertrouwd en met het gezin in een ruim oud koophuis getrokken. Iedereen had daar een eigen kamer (dat was voor ons een onbereikbare droom) en de kinderen konden een beetje hun eigen gang gaan. De relatief korte afstand Amsterdam – Haarlem vice versa zorgde ervoor dat je op een zondagmiddag even snel op bezoek kon gaan, en dat “eigen gang kunnen gaan” zorgde ervoor dat we graag meegingen om te ontsnappen aan de saaie Gereformeerde Zondagsrust en de dreiging van een kerkdienst ‘s middags als Pa en Moe zondagsmorgens te druk waren geweest om op te staan.
De jongens waar ik dan mee optrok -Ernst en Roel heetten ze- waren al aardig vrijgevochten, ik was er eerlijk gezegd best jaloers op. Bovendien hadden ze een eigen grammofoon en een hele bende platen! En ze kweekten nog hennepplanten ook! Zo kwam ik in contact met platen van Frank Zappa en de schetsen van Roel die heel goed naakte vrouwen kon tekenen. 😉 Ja, een echt aartje naar zijn vaartje!
In de chaos van hun stapel LPs vond ik er ook eentje van Ekseption, de eerste met nummers als The Fifth en Air erop. Ik had er weleens iets van gehoord op de radio, dus ik toonde interesse. De jongens waren blijkbaar klaar met die plaat, ook al was Ekseption een Haarlemse band. “Neem maar mee!” zeiden ze. En zo bezat ik mijn allereerste langspeelplaat.
Er was echter een klein probleempje, je moet een plaat ook af kunnen spelen. En op dat zelfbouwradiootje ging dat niet. De platenspeler in de woonkamer was helaas verboden terrein voor mij, en uiteraard ook niet interessant zolang ik zelf geen platen had.
Nu had mijn moeder net haar koffergrammofoon afgedankt en iets in stereo gekregen. Ze had het ding aan mijn oudste zuster gegeven om sprookjesplaten op te draaien. Omdat mijn zus die sprookjes was ontgroeid en meer achter realistische sprookjes aanging met prinsen op witte brommers en zo, stond het apparaat werkloos in haar kast.
Ik vroeg of ik hem mocht hebben. “Te koop!” zei ze (veelbetekenend voor de sfeer in ons gezin, winst slaan uit iets dat je zelf voor niets gekregen hebt). Na een stevige ruzie kwamen we uit op fl 7,50 (een aantal weken zakgeld, te voldoen in termijnen) en zo verwisselde de trouwe koffergrammofoon van eigenaar.
En zodoende schalden voor de eerste keren de bekende eerste noten van Beethoven’s Vijfde door mijn kamer, gevolgd door Rick’s orgel, de bas van Cor, drums van Peter, de trompetklanken van Rein en de trombone van Dick, met ook de eerste keer als reactie: “kan dat rotding niet wat zachter!”