At the Brink of the White Rock, gespeeld door Mark op klassieke gitaar
Middag, 6 Juni 1982
Morgen lekker vijf weken op vakantie…
Beneden rommelt Tara in de kasten op zoek naar wat ze mee willen nemen en Rudy verzamelt de muziekboeken die hij in de koffer wil stoppen. Voor hem een mooie gelegenheid om het vakantierepertoire op te halen. Zijn boek met popsongarrangementen gaat altijd mee, de Ierse dansmuziek is altijd van de partij en verder stopt hij alles in zijn map waar hij zich eens uitgebreid op wil concentreren. Hij verheugt zich op hun vakantie, het is prettig dat ze buiten het hoogseizoen kunnen gaan dat wordt gedicteerd door schoolvakanties.
Een schrale troost, denkt hij aan de oorzaak, maar toch handig.
Een boek valt op de grond. Irish Songs and Dances, het dansende meisje lacht hem toe.
Tja, Virginie…
Rudy had haar het hele afgelopen jaar gitaarles gegeven en geholpen met schoolwerk. De de laatste klas van de basisschool had haar moetje gekost. Het was niet zo dat ze niet intelligent en spitsvondig genoeg was, maar het was de sfeer in de klas die haar bedrukte en niet altijd stimuleerde. Dan trok ze zich in een soort gelaten somberheid terug waarin er minder uit haar handen kwam. Desondanks waren haar cito toets resultaten voldoende voor een goed schooladvies. Daarmee was ze met haar ouders op zoek gegaan naar een geschikte school en vond ze iets waar ze zich op verheugen kon. Het was wel een eind fietsen, maar de belofte van een nieuwe fiets en een zonnige toekomst maakte veel goed.
Hij bladert Irish Songs and Dances een beetje door en speelt een enkel liedje uit de losse pols. Oi, even omstemmen naar D, denkt hij bij een paar traditionals die profiteren van een breed D-akkoord. De liedjes zullen het goed doen op zijn vakantiebestemming.
Juist op dat moment hoort hij Tara met Virginie praten beneden. “Ga maar even naar boven”.
Virginie komt binnen met de gitaar in haar hand en kijkt een beetje sip. “Er is een snaar geknapt. Ik weet niet hoe je een nieuwe erop zet, en Papa en Mama weten het ook niet.”
“Geen probleem, ga er lekker bij zitten, en kijk goed!”
Rudy rommelt in de kast en vindt al snel een nieuwe D-snaar. Dat krijg je met Hannabach, een mooie klank, maar de D-snaren knappen altijd. Hij heeft er een stelletje in reserve.
“Kijk goed wat ik doe!”
Geroutineerd zet hij de snaar op en draait hem aan, voert wat rek en strek werk uit en stemt hem bij. Alles in slow motion, want Virginie moet het kunnen volgen. Daarna draait hij de snaar weer los.
“Nu jij! Als er in onze vakantie een snaar knapt, moet je niet met de handen in het haar zitten!”
Virginie is handig genoeg om het snel op te pakken. Haar eerste poging heeft nog wat begeleiding nodig, bij haar tweede poging weet ze zowel het knoopje op de brug als het fixeren van de snaar op het mechaniek goed te krijgen.
“Je moet hem eerst wel wat vaker stemmen, maar daar heb je een stemapparaatje voor. Ik geef je een pakje snaren mee, je kunt niet weten! Bij de andere snaren gaat het precies zo. Een lusje is genoeg voor de E en A-snaar, de D-, G en B-snaar moeten twee lusjes hebben en de E-snaar krijgt er drie!”
Tara komt thee brengen op het moment dat de operatie geslaagd is. Virginie houdt de gitaar trots omhoog: “Hij zit erop! Helemaal zelf gedaan!”
Onder het theedrinken bespreken Rudy en Tara een paar vakantiedingetjes met elkaar. Virginie bestudeert ondertussen het boek dat bij Rudy op de standaard staat.
“Vind je het boek mooi?”
Zijn woorden lijken Virginie uit een droom te wekken. Ze zit met een intense blik naar het plaatje van Irish Songs and Dances te kijken, het dansende meisje met rood haar.
“Ik heb ook rood haar, alleen dans ik niet. Het lijkt me wel leuk. Moet je dan ook van die schoenen aan met kleppertjes zoals ik op tv zag bij een Iers dansprogramma?”
“Ja, die dragen ze in Ierland bij het dansen inderdaad. Jigs, reels, rounds en nog een heleboel meer. Ik speel er wel een paar, maar ik hou meer van de liedjes.”
“Ik kom er vandaan,” zegt Tara, “ik hou weer meer van dansen.”
“Inderdaad, daarom viel je me toen ook op, door je mooie dans. Soms doen we samen, ik speel en zij danst een rondje in de huiskamer. Maar niet op jig shoes, want dat hoor je in de hele buurt. Op vakantie kan ze dat wel, daar heeft niemand last.”
“Mama vertelde dat jullie morgen op vakantie gaan. Daarom moest ik me haasten, zei ze. Hebben jullie nu al vakantie? Ik moet nog drie weken naar school. Waar gaan jullie naartoe?”
“Vijf weekjes Ierland, we gaan naar Uncle Paddy, Tara’s oom.”
“Mijn lievelings-oom”, vult Tara aan, “ik logeerde al bij hem in vakanties toen ik klein was. Hij woont op een boerderijtje vlak buiten Beaufort. Daar logeren we en kunnen we tochten van een paar dagen maken in Killarney Park.”
“En er is altijd wel een pub in de buurt waar Tara op jig shoes kan dansen,” voegt Rudy toe, ”ieder café heeft zijn muzikanten en soms doe ik gezellig mee. Als ik het tempo tenminste bij kan benen!”
“Lijkt me mooi. Gaan jullie dan met een tentje? Ik heb nog nooit gekampeerd. Papa en Mama willen graag een dak boven hun hoofd. En een kachel die werkt. En als het even kan een bubbelbad.”
“Bij Uncle Paddy hoeven we niet te kamperen, hij heeft ruimte zat, maar als we door Killarney Park lopen hebben we een tocht van twee dagen en overnachten we in een tentje midden in het bos”, Rudy lacht, “en dan zijn we ’s avonds heel stil om de Faeries en Sidhe te horen zingen. We hebben een tentje en wat kampeerspullen bij hem in de schuur liggen, dan hoeven we dat niet het hele eind van hier mee te slepen.”
Virginie kijkt onbedoeld een beetje sip. “We zijn over vijf weken weer terug,” reageert Rudy, “kun je ondertussen mooi oefenen. Je snaren zijn weer compleet!”
“Ik ga even verder met pakken”, onderbreekt Tara hen met een glimlach en verdwijnt naar beneden met de theepot en de kopjes.
Virginie glimlacht. Ze herinnert zich het dansende meisje. “Wil je een liedje spelen uit dat boek?”
“Prima, ik had er net eentje uitgezocht. Komt ie!”
Rudy speelt At the Edge of the White Rock in een rustig tempo. Virginie luistert ademloos toe, haar blik afwezig, alsof ze net zoals altijd bezig is met het verhaal tussen de noten. Na de laatste noot blijft ze stil en afwezig.
“Vond je het mooi?”
Ze lijkt wakker te schrikken. “Ja”, ze zucht, “mag ik het nog een keer horen? “
Rudy voldoet aan haar verzoek en speelt het opnieuw, nu nog wat vloeiender omdat hij de lastige grepen weer even had gezien. Virginie droomt nogmaals weg.
“Waarover gaat het liedje?” vraagt ze na nog een diepe zucht, “zo mooi, ik hou gelijk van die melodie!”
Rudy is wel gewend aan die vraag van haar, bij hun “gitaarles” stelt ze hem vaak. Als Virginie een liedje mooi vindt, wil ze het naadje van de kous weten, en vooral waarover het gaat, alsof ze zoekt naar de kenmerken van een verhaal dat de muziek mooi of aangrijpend maakt. Omdat er niet altijd een liedtekst onder de melodie zit, vertelt hij haar weleens wat hij als verhaal in gedachten heeft bij die melodie.
“In Ierland gaan alle ballads over de liefde” grapt hij, “over Liefde voor Altijd of over Liefde van Nooit.”
Virginie blijft serieus. “Bij liefde hou je toch van elkaar?”
Rudy knikt. “Tuurlijk, als het tenminste wederzijds is. Anders wordt het liefde van nooit.”
“Als liefde voor altijd is, hou je dan voor altijd van elkaar? Ook als je ruzie hebt?”
Rudy denkt even na over welke kant Virginie op wil: “Als je ruzie hebt, lijkt het dat je even wat minder van elkaar houdt,” geeft hij toe, “maar als je het hebt bijgelegd, komt het vaak weer terug. Of beter gezegd, je merkt dat het nooit weg is geweest.”
“En als je dood bent, weet je dan nog van wie je hebt gehouden?”
Rudy trekt een vragende frons. Wat zit hierachter? “Ze zeggen dat liefde niet sterft als je doodgaat” antwoordt hij bedachtzaam, “dat het meegaat waar je naartoe gaat,” hij aarzelt, “maar waarom vraag je dat?”
Virginie antwoordt met een wedervraag: “Als je ruzie hebt als je doodgaat, wat gebeurt er dan met liefde?”
Rudy kijkt Virginie eens goed aan. Ze ziet er verdrietig uit. “Wat is er, Virginie?”
Ze zucht diep: “Mama vertelde dat oma zo boos was op opa dat ze toen ze doodging tegen hem zei dat ze hem nooit zou vergeven en ook niet meer van hem kon houden.”
Ze zoekt een moment naar woorden: “Ik werd er verdrietig van. Ze waren toch altijd lief tegen elkaar als ik kwam logeren. Ze noemden elkaar altijd hun grootste schat en dan mocht ik er tussenin als ze elkaar knuffelden. Ik begreep niet waarom oma dat zei. Mama wilde er niks over vertellen. Ze werd zelfs boos toen ik vroeg waarom dat was.
Toen je dat liedje speelde moest ik daar zo aan denken. Eerst dacht ik dat het onzin was, want ik denk wel vaker zomaar over verdrietige dingen. Maar toen je het liedje nog een keer speelde was het er nog steeds.”
Rudy weet niet direct wat hij moest zeggen. “Je kunt niet overal achter kijken,” probeert hij, maar al snel vindt hij dat een zwak argument. “Soms doe je elkaar zo’n pijn, dat je vergeet dat je van elkaar houdt.”
“Blijft dat dan zo, ook als je dood gaat?”
Rudy haalt zijn schouders op. “Dat weet ik niet. Misschien, en ik hoop dat maar, dat je aan de andere kant beter begrijpt wat er misging en je het kunt vergeven.”
“Ik hoop maar dat oma dat doet. Nu is opa bang dat hij naar de hel gaat en haar nooit meer terug ziet…”
De hel, bedenkt Rudy zich, daar zit hij misschien nu al in. Achtergebleven met spijt over iets dat nooit vergeven is. De gedachte is verkillend.
“Helpt het als ik je iets van dat liedje vertel? Ieder liedje heeft een verhaal ook al lees je dat soms niet direct uit de tekst.”
Virginie knikt.
“Goed, het liedje heet Aan de Rand van de Witte Rotsen. Het liedje komt uit Ierland, daar spreken ze Engels en een oude taal die ze Gaelic noemen. Ze zeggen dat dit liedje echt van de rand van het land komt, van een van de meest westelijke eilanden.”
“Wij hebben Engels op school, maar ik snap er nog niet genoeg van om de liedjes op de radio te begrijpen. Ik weet wel wat Love you Baby betekent, maar meer ook niet,” ze lacht, “toch raar om iemand een baby te noemen als ze al oud zijn.”
“Als je naar de middelbare school gaat, leer je er vast meer van.” Hij bestudeert de tekst bij de noten in het boek. “Ik zal het zo goed als ik kan in het Nederlands voorlezen. De tekst gaat ongeveer zo:
In het verre westen bij het
water van de stroom
Woont een rustig teder meisje waar ik van droom.
Haar huid is mooier dan de veren van een zwaan
Haar schoonheid dieper dan het licht van de maan.
Ik beminde haar zeer, maar zij brak mijn hart
Ze wilde me niet en dompelde mijn leven in smart.”
“Over welke liefde gaat dit liedje?”
“Over Liefde van Nooit, anders was je hart niet gebroken. De rest van het liedje gaat over wat de jongen graag had gewild, maar wat nooit zal gebeuren. Zoals in het volgende couplet.
Bij haar verbleken alle
schatten van dit land,
en daarbij de weelde van de koning van Spanje
Wandelen wilde ik met haar, samen hand in hand
Op een rustige plek, met haar leven zonder franje
O jong maagdeke met je zoete kussen,
Jij bent de zon van de Witte Rotsen.
Maar het meisje wil niet, ze komen nooit samen. Het is een beetje een treurig liedje, dat heb je goed gehoord. Daar zit vast een heel verhaal achter.”
“Wat dan?” Virginie is een en al aandacht, “ik wil het horen!”
“Goed. Ik zal er een verhaal bij vertellen.”
“Van het liedje?”
“Nee, van waaraan het liedje me doet denken. Het gaat zo…”
Hij haalde adem en Virginie kijkt hem vol verwachting aan:
“Het was de avond van Samhain lang geleden, misschien wel bijna een hele eeuw terug. De hele Oktobermaand was nogal onstuimig geweest en de mensen spraken over slechte voortekenen. De zee sloeg zijn golven stuk op de witte rotsen van een eiland aan de westkust van Kerry op de vleugels van een strakke zuidwester. Regenbuien joegen striemend over het land. De weinige bomen bogen diep voor de macht van de elementen en van een enkeling braken er takken af, zelfs al waren de bladeren die zich tegen de wind verzetten al lang vervlogen.