Gateway to an Ancient World van Runestone
Mnjadra
(2002)
In de Maltese krant The Times las ik een ingezonden brief over de vernielingen die vandalen in de megalithische tempels in Mnjadra hadden aangericht.
Mnjadra is een plaats die de magie van de oudheid draagt, gebouwd door de toenmalige bewoners van Malta in de steentijd, duizenden jaren voordat de mens geschiedenis begon te schrijven. Een nagelaten plaats van verwondering van mensen die de wereld ondervonden als een krachtenspel van machten die boven hen stonden. Een plaats van onderscheid, maar ook van vereniging, daar waar de stenen pilaren een verbinding vormen tussen hemel en aarde. Een verbinding waarover de mensen van mond tot mond, van generatie tot generatie hun verhalen fluisterden.
De schrijver van de ingezonden brief was geschokt over het vandalisme. Ik ben dat ook. Het lijkt er steeds meer op dat de mensheid koste wat ‘t kost de sporen van het verleden wil uitwissen. Soms gebeurt dat op zogenaamde ideologische gronden, zoals bij de enorme Boeddhabeelden in Afghanistan die door de fundamentalisten van de Taliban werden vernield, zodat een stuk historisch erfgoed voorgoed verloren ging.
Hier op Malta gebeurde dat blijkbaar door mensen die leefden onder de ideologie van de dodelijke verveling of die van de algemene opstandigheid en frustratie tegen de maatschappij. Ook hier is ernstige schade toegebracht aan een stuk menselijk erfgoed.
Een trieste zaak. In de historie zijn lessen geleerd. Het vernielen en verwijderen van je historie noodzaakt je om al die lessen weer opnieuw te leren. Met soms alle ellendige gevolgen van dien. Wat de geschiedenis prompt meer dan eens laat zien.
Misschien is het een eigenschap van deze moderne tijd, dat het verleden als achterhaald en daarmee als verwerpelijk wordt gezien. Het oude model gaat eruit en verdwijnt op de vuilnisbelt, het vernieuwde model met talloze technologische upgrades wordt de standaard, om binnen de kortste keren weer te worden opgevolgd door iets nieuwers in een vernieuwingsdrang, die deels op vernietigingsdrang lijkt.
Iets soortgelijks krijg je met tradities. De strijd van de jonge generatie tegen de tradities van vroeger is echter niets nieuws, maar simpel een historisch feit, in de meeste gevallen is de revolutie van één generatie de (te verwerpen) traditie voor de volgende. Dat is de loop van de geschiedenis. Ergo, wat we nu als hip en eigentijds kenmerken, zal door onze kinderen net zo worden behandeld als wij op dit moment blijkbaar onze eigen historie behandelen.
Toch is er een verschil. Blijkbaar zijn we tegenwoordig arrogant genoeg om het wiel opnieuw uit te willen vinden en er onze eigen naam op te zetten.
In de vorm van Made in Hongkong, wellicht? Of Intel Inside?
En dat terwijl een van de anoniemen tijdgenoten van de mensen die Mnjadra ooit bouwden die eer nog steeds wel degelijk toekomt!