Muziek: Cell Phone Blues van Nnena Freelon
Onze wereld en ons wereldbeeld bevinden zich tegenwoordig voor een belangrijk deel achter glas. Veilig opgeborgen tegen onze eigen inschattingen van wat we zien. Automatisch verbonden met het ziekelijk kweken van behoeftes door de nooit slapende markt. Als je niet uitkijkt: Gecensureerd en gefocusseerd op het heersende narratief.
Vanmorgen gingen we na de inkopen op de markt koffiedrinken bij ons favoriete cappuccino-tentje. Binnenshuis ditmaal, want de stevige kille wind motiveerde ons niet om het terras op te zoeken.
Ons cappuccino-tentje is kindvriendelijk, er is een speelhoekje naast het koffielaboratorium. Daar zag ik een jongetje zitten van een jaar of zes.
Het leek alsof hij in lotushouding mediteerde, volledig geconcentreerd op… een Smartphone met bewegende beelden. De jongen bewoog in twintig minuten niet, compleet gefocusseerd op het brokje glas met plastic, silicium en Lithium-Ion in zijn hand. Helemaal geabsorbeerd door het licht van dit moderne juweeltje. Volkomen ongevoelig voor zijn omgeving.
Zo jong al!
Ik groeide zelf op in een tijd dat het enige beeldglas in huis de televisie was. Daar zag ik op vaste tijden de vaste programma’s, eerst in zwart wit, later in kleur. Dat vermaak op de buis was zeer verleidelijk en concurreerde met bedtijden en kerkbezoek op zondagmiddag. Zodoende werd de tv in het begin streng gereguleerd.
Ik maakte de opkomst van de huiscomputer mee en ervoer wat beeldschermverslaving voorstelde. Ik had er zelfs een speciale “leesbril op afstand” voor nodig.
Wat er nu echter met de Smartphone gebeurt, had ik me nooit kunnen voorstellen. Overal zie je mensen onder hypnose van dat stukje glas. Op pad, in groepen op terrasjes, in klaslokalen en collegezalen, tijdens vergaderingen tot in de Tweede Kamer toe, op de e-bike en in de auto’s. Verbod op Smartphone-gebruik in de auto en op de fiets blijkt zinloos met de geringe pakkans.
Zo zie je dus een dame op een e-bike met hoge snelheid een rotonde passeren met een wankele hand aan het stuur en de vaste hand aan de Smartphone met slechts aandacht voor de presentatie op het glas. Het is niet verbazingwekkend dat ze daarbij bijna uit de bocht vliegt met een kwade blik op de automobilist die wel degelijk netjes stopt.
Verbazingwekkend! Het wachten is nu op de evolutie, een klauwhand om het apparaat vast te houden onder de meest barre omstandigheden.
Je ziet kinderen steeds jonger met zo’n ding. Alsof het een soort rite de passage is, een voorwaarde om bij de groep te horen.
In mijn jonge jaren had je een aantal van die rites de passage. Een eigen fiets. Dan kon je jezelf zelfstandig vervoeren en was je sneller waar je wezen wilde. Een horloge. Dan wist je zeker dat je geen tijd meer had. Een brommer. Dan hoorde je bij de opstandige tieners.
Later kwamen daar nog een aantal technologische dingetjes bij. Een transistorradio, een platenspeler, een walkman, een mp3-speler. Dan hoorde je bij de hipsters en trenders.
Dat alles is nu gecombineerd in de Smartphone. Een kind telt pas mee als ze een Smartphone of Smartwatch hebben. De uitgelezen gelegenheid om als ouder goed gedrag te belonen en tegelijkertijd virtueel een oogje in het zeil te houden.
Is dat goed? Dat hangt er in de eerste plaats vanaf wat er op het glas komt.
Op een “volwassen” Smartphone ligt compleet Internet binnen wifi-bereik, inclusief plaatsen zoals Darknet waar zich duistere content bevindt, zoals kinderporno en snuff-movies. Beide categorieën bezorgen me koude rillingen, kinderen horen absoluut geen porno”sterretjes” te zijn en detailopnamen van iemand die live wordt vermoord, vallen ver buiten mijn opvattingen over goede smaak.
Zelfs relatief onschuldige kinderfilmpjes dienen een marketing doel, het kweken van een behoefte en het kwetsbaar en toegankelijk maken voor reclame in een eindeloze dans om consumptie. De Zoete Zusjes presenteren blijmoedig allerlei gadget trends waardoor je erbij hoort. Zeur bij je ouders om financiering…
De technologie helpt. Er zijn speciale kinder-Smartphones en Smartwatches waarbij ouders iets in te stellen hebben voor wat betreft de content. Na het doorlopen van een wetenschappelijke opleiding content management kun je als ouders precies bepalen wat er op het ding vertoond mag worden. Dat is geen garantie tegen achterdeurtjes die er iedere generatie weer rouleren als opstand tegen het ouderlijk gezag.
Je kunt daarnaast heel handig de gangen van je kind nagaan met speciale appjes, je weet precies waar je oogappel zich op enig moment bevindt. Dus smoesjes over de weg van school naar huis en een overweg of brug die dicht was, zijn zinloos.
Dat toont een andere en wat grimmigere kant van de Smartphone. Surveillance. We hebben het al meegemaakt. Coronatoegangsbewijs. Vaccinatie registratie. Europese Identificatie. Slimme algoritmes die vaststellen hoe je jezelf vervoert en automatisch je CO2 budget aanpassen. Als de kinderen er alvast aan wennen dat ze dag en nacht worden gevolgd, worden ze in de toekomst vast modelburgers die overal voor te porren en mee te injecteren zijn.
Mijn kleindochter Iris heeft inmiddels zo’n Smartwatch. Ik ben heel blij dat haar ouders de track and trace functie hebben uitgeschakeld. Je kunt niet alles voor zijn en Iris moet ook zelf leren haar weg te vinden.
Wordt dat nu werkelijk de trend? Ieder braaf kind verdient een Slimme Telefoon?
Ik hoop van niet. Onderzoeken tonen aan dat de Smartphone en de Social Media daarop een slechte invloed hebben op sociaal gedrag. Men stelt zijn of haar handel en wandel daardoor soms afhankelijk van de lijkenjacht. Dat is dodelijk voor je eigen identiteit, die “drang” om het iedereen naar de zin te maken zodat je Thumbs Up krijgt. Bij sommigen leidt die drang zelfs tot zelfmoord.
Ik heb zelf echter een nog veel grotere zorg. Het paradigma Iedere brave burger dient een Slimme Telefoon te hebben.
Het uitgelezen instrument voor de Surveillance-maatschappij, totdat men mensen gaat chippen bij de geboorte, zoals we lezen in het werk van de Klaus Schwab-adept Yuval Harari. Dodelijk voor je eigen identiteit en integriteit! Alles opgeslagen en toegankelijk voor de meest biedende…
Wat dat betreft is de track In the Beginning van The Moody Blues zeer toepasselijk. 😉 Ik heb per slot van rekening ook een elpee hoes van ze geleend.
I think…
I think I am…
Therefore I am.
I think
Of course, you are, my bright little star
I’ve miles and miles of files, pretty files of your forefather’s fruit
And now to suit our great computer
You’re magnetic ink
I’m more than that,
I know I am.
At least, I think
I must be
There you go man, keep as cool as you can
Face piles and piles of trials with smiles
It riles them to believe that you perceive the web they weave
And keep on thinking free!
Blijf ZELF denken! Laat niet alles over aan meningen achter glas!