Gitaarfestival Nordhorn 2019

Tempus Fugit

“Waar ga je naartoe, Opa?”

“Ik ga naar een huis waar ze allemaal gitaar spelen en iedereen gek is op gitaarmuziek.”

“Gaan ze daar ook dansen, Opa?”

“Misschien…”

“Straks gaan oma en ik lekker patatjes eten.”

“En ik ga op weg naar de soep met brood.”

Kleindochter Iris observeert scherp, heeft veel in de gaten, en wil precies weten hoe de vork in de steel zit. Ze is een dagje bij ons en blijft logeren omdat onze dochter een dag op cursus moet. Ik moet dus heel stil de trap op, vannacht.

Ik stap in de auto en zwaai nog even naar oma en kleinkind. De autoradio wordt wakker en strooit intense klanken uit de gitaar van Victor Villandangos.

Velando al Angelito, Wake voor een Kleine Engel… een oude Argentijnse traditie, een avondwake voor een gestorven kind waarbij de aanwezigen dansen. Er mag dan niet worden gehuild, want dan worden de vleugels van de kleine engel te zwaar door de tranen en kan ze niet naar de hemel vliegen. Ik hoop dat mijn kleindochter nog heel lang engeltje op aarde mag blijven.

Victor Villandangos. Nordhorn 2016 was dat, denk ik, de tijd vliegt…

De oude Romeinen, Vergilius om precies te zijn, riepen Tempus Fugit. Wij vertalen dat met De Tijd Vliegt. Niet helemaal goed, als je nauwkeurig naar de betekenis van dit Latijn kijkt, is het De Tijd Vlucht.

Inderdaad, de tijd is me dit jaar ontvlucht, bleef me continu voor in strakke deadlines. Deadline gehaald, sprint door naar de volgende. Dat heet Agile werken, ademhalen verboden omdat je jezelf iedere dag af moet vragen wat heb ik gisteren gedaan, wat ga ik vandaag doen en wat houdt mij tegen om dit uit te voeren? Dat alles tegen de flitsende achtergrond van issues, topics, epics en stories en de beruchte stand-up meetings waarbij je geen comedian zult tegenkomen. Schijnt een succes te zijn in de software-industrie.

Chaotisch jachtig en op termijn doodvermoeiend. Daardoor komt ook dit jaar de week van het Gitaarfestival Nordhorn voor mij als een verrassing. Dat is jammer, want dan mis ik de voorpret.

Nordhorn, dat betekent de aloude route over de N342 van Hengelo via Oldenzaal en Denekamp naar de bestemming Kulturhaus Niet In Het Zwart in de Mittelstrasse in Wasserstadt Nordhorn. Een mooie rit door het Twentse land, alhoewel formeel Denekamp aan de verkeerde kant van de Dinkel ligt, als je JJ van Deinse’s hymne op Twente mag geloven (Daar ligt tussen Regge en Dinkel een land/ Ons schone en nijvere Twente)

De lente laat zich van haar goede kant zien, het groen komt aan de bomen, bloesem fleurt de takken en het bos is licht omdat het gebladerte nog niet alle licht uitfiltert. De weiden staan vol met paardenbloemen en madeliefjes, althans degenen die niet met een productie verhogend middeltje zijn bespoten waardoor de biodiversiteit is verdwenen.

Ik mijmer voor me uit en hou de vlucht van de tijd op afstand. Gitaar Festival Nordhorn, de negende editie inmiddels, is ontmoeten, met vrienden, medespelers en de muziek zelf. Ik denk aan de ontmoetingen uit het verleden, aan mensen die daar vaker terugkomen, die door omstandigheden er niet bij kunnen zijn ook al wilden ze dat graag, en die er met de beste wil van de wereld niet meer bij kunnen zijn. En wie zouden er nieuw zijn?

Ik moet nog even geduld hebben. Een file vlak voor Nordhorn, ze zijn uitgebreid met de weg bezig en we mogen mondjesmaat door langs een mobiel stoplicht. Ik tast naar mijn tas. Nog even checken, heb ik alles bij me? Het opschrijfboekje en de pen zijn er. Daardoor lees je nu wat er op deze editie van het GFN is voorgevallen.

Ik sla in Nordhorn rechtsaf, passeer een kerk met zonnecellen op de toren (een goed initiatief) en draai een spoorwegovergang van de Bentheimer Eisenbahn op. Ooit was hier een kale vlakte door het slopen van de hallen van de Nino textielfabriek. Langzamerhand zie ik hier een bouwtechnische lente, een bejaardenappartementencomplex is als een paddenstoel uit de grond geschoten en verderop zijn ze aan het heien. Uitstekende investering, meer dan 4,8 procent, juicht een bord. Mijn vaste parkeerplaats bij de school is vrij.

Ik hang mijn rugzak op mijn schouders en haal diep adem. Langzaam haastend loop ik richting Kulturhaus NIHZ.

Vier dagen en een avond gitaar, met muziek, muzikanten, vrienden en vrolijkheid.

GFN 2019!

Het Festival

Het negende Gitaar Festival Nordhorn.

In de klassieke muziek vormt De Negende soms een bijzonderheid. De Negende Symfonie van Beethoven wordt gezien als hoogtepunt van de Klassieke periode, Schuberts Negende Symfonie staat in de annalen als De Grote, de Negende Symfonie van Mahler staat onder muziekwetenschappers bekend als de voleinding van de Romantiek.

Hoe is het gegaan? Bobby Rootveld en Sanna Rootveld-Van Elst stichtten het Kulturhaus Niet In Het Zwart in 2011 in een voormalig winkelpand in de Mittelstrasse in Nordhorn. Ruimte genoeg voor een concertzaal, oefenruimtes, recreatiekamer, slaapgelegenheid voor gasten en hun eigen woning boven. In 2011 vond daar het allereerste Gitaar Festival Nordhorn plaats, dat later bekend werd als GFN.

In de beginjaren bood het festival naast masterclasses en workshops (podiumpresentatie, improvisatie en jazz bijvoorbeeld) een concours voor solisten: professionals en amateurs. Naarmate de tijd voortschreed, werd het competitie-element steeds prominenter. Zodoende vinden we dit jaar competities voor solisten, ensembles, jazzmusici, componisten en multimediabespelers.

Voor solisten zijn er drie competities: de professionals van alle leeftijden, amateurs onder de zestien jaar en amateurs boven de zestien. Met name de professionele competitie is uitgegroeid tot een evenement met hoog niveau. Hierdoor is de structuur van de competitie veranderd, de enkele voorronde is uitgebreid met een second chance round voor spelers die op basis van hun jurybeoordeling in de voorronde in aanmerking komen voor een tweede poging.

De ensemblecompetitie biedt plaats aan ensembles voor gitaar en melodie instrumenten in allerlei samenstellingen. Onder de deelnemers waren gitaarduos, trio’s en kwartetten en gemengde ensembles met fluit, mandoline en wat dies meer zij. Bij het jazzconcours werken (akoestische) jazzmusici samen met een combo en treden op in een live-situatie. Het compositieconcours vindt plaats achter de schermen, maar winnaars worden uitgevoerd en krijgen een cd opname van hun werk.

Nieuw dit jaar is de multimediacompetitie. Hierin leveren deelnemers een multimediapresentatie in met als thema de gitaar. De leukste en/of creatiefste video wint.

In de jaren tot nog toe merk ik een accentverschuiving op. Workshops hebben een veel kleiner aandeel gekregen in de publieke belangstelling, de nadruk is op competities komen te liggen. Ik had op zich de workshop “Artist exposure on social media”‎ graag willen bezoeken (vanwege mijn Youtube kanaal), maar helaas zat mijn planning niet mee.

Als ik naar het programma kijk en het aantal deelnemers optel, lijkt het erop dat de belangstelling voor masterclasses terugloopt, zeker nu deelname aan de masterclasses voor de professionals bij het concours niet meer verplicht is, en dat terwijl het aanbod overweldigend is. Die trend heeft alles te maken met de wijze waarop professionals tegenwoordig in het concourscircuit opereren. Het aanbod van festivals is fors, en de noodzaak om via concoursen aan de weg te timmeren is alleen maar gegroeid (helaas, al zeg ik zelf). Dat heeft tot gevolg dat deelnemers na de voorrondes al vertrekken als ze de finale niet gehaald hebben. Een soort hit and run houding.

In de beginjaren vonden alle concerten plaats in Kulturhaus NIHZ in Nordhorn. Gevolg was een gezellige drukte tijdens en ook na het concert en uiteraard hoogspanning bij de bar in de pauzes. Samenwerkingsverbanden met podiums in de omgeving hebben het aantal concerten vergroot, en tevens de keuze voor de bezoekers uitgebreid. Er profiteren nu meer theaters van het aanbod, maar het is bijna ondoenlijk geworden om als bezoeker tijdens het festival alles te volgen. In beperking toont zich dan de meesterbezoeker.

Het GFN beweegt zich zodoende flexibel mee met het economische en culturele getij, een duidelijk signaal is dat we volgend jaar na deze Negende ook een Tiende gaan zien.

Het Team

Een festival staat of valt met de mensen die het ondersteunen. Organisatie, dat is het begin, daar staan Bobby en Sanna garant voor. Onderdeel daarvan is netwerken richting bevriende festivals, bijvoorbeeld tijdens de tournees. Musici werken vaan mee op elkaars festivals.

Dan begint het uitvoeringswerk. Aanmeldingen verwerken, administratie, catering, de bar, artiesten halen en brengen en noem maar op. De voornaamste spelers hierbij zijn Fred en Angie Rootveld, Thomas Peperkamp en zijn vriendin Marian, Samuel Klemke, Julian Restropo, Gergely Pázmándi en Alexei Belousov. Annette Kruisbrink, Arlette Ruelens, Jim en Ine ten Boske, Cokkie van Elst en ondergetekende sloegen daarnaast waar nodig de hand aan de ploeg. Daarbij kwam Levi ons regelmatig opvrolijken.

Dat alles in een prettige vriendschappelijke sfeer, een van de handelsmerken van dit festival. Team, dank jullie!

In-noviteit

Dit jaar merkte ik iets opvallends aan het programmaboekje. Het was zo dun! Met mijn jounalistieke belangstelling blader ik het door en ja, ik zie het al. De concertprogramma’s ontbraken.

Prompt kreeg ik visioenen van raad deze melodie, iets waar ik met al die hedendaagse muziekliteratuur niet heel goed in ben. Zou het verslag van dit jaar een musicologische ramp worden?

Gelukkig, ik vond een QRG code die leidde naar een site www.concertprogramme.me. Een prima idee als je een Smartphone en Internet hebt. Spaart een hoop papier en milieubelastend materiaal uit.

Wacht eens… Een Smartphone, die heb ik. Net een nieuwe gekregen van de baas. Internet… Mobiele data Nederland 4G, dat kost de baas niet zo veel. Maar Duitsland… Dan moet je roaming aan zetten. Met de waarschuwing voor extra kosten. Ai, ik moet opeens aan onze bedrijfsregels voor Internet gebruik denken. Zo veel mogelijk Wifi gebruiken en in het buitenland zo min mogelijk roaming, anders is ons collectieve dataquotum binnen de kortste keren op.

Geen concertprogramma tijdens de recitals, dus…

Ik heb thuis de QRG code op Wifi gevolgd, en heb maar screendumpjes van alle voor mij relevante concerten gemaakt. Ja, lastige methode, ;-) er zat geen printfunctie op www.concertprogramme.me. Als je papier wilt sparen, moet je ook niet kunnen printen, was waarschijnlijk de gedachte, anders heeft het regenwoud er ook niks aan.

Goed, ik heb mijn concertverslagen gemaakt op nummer en goed bijgehouden of de artiest het programma ook wijzigde. Met de screendumpjes kon ik dan nummer aan muziekwerk relateren.

Inderdaad, de programma QRG-code is een innovatief idee. Nu ik er over nadenk… ;-) hoeveel milieubelasting wekken al die Smartphone operaties om het programma te lezen op in vergelijking tot die van een stukje papier?

Toch eens uitrekenen…