Barok: Johann Sebastian Bach

Iemand zei eens met een kleine woordspeling in het Duits: “Er soll nicht Bach heissen, er soll Meer genannt werden!”

Dat geeft zijn betekenis als (Barok)componist goed aan. Ikzelf “kende” Bach (1685 - 1750) al vanaf mijn jonge jaren, want boven vele berijmingen van Psalmen en Gezangen stond zijn naam. Ook de sfeer van De Mattheus op Goede Vrijdag herinner ik me nog goed.

Later vond ik (onder meer op gitaar) uit, dat Bach niet het muzikale vlaggenschip van de Reformatie was, zeker gezien de enorme verzameling wereldlijke werken die hij op zijn naam heeft staan.

Bach’s leven en werk is uitgebreid onderzocht, vandaar dat je hier niet de dikste biografie zult vinden.

Bach werd in 1685 in Eisenach geboren. Hij stamde uit een zeer muzikale familie en later bleek dat zijn nazaten die traditie voortzetten. Bach werd als negenjarige wees en kwam bij zijn oudste broer terecht, die zijn talent herkende en zijn muziekopleiding regelde.

Een roerige muzikale carrière bracht hem naar Arnstadt, Mülhausen, Weimar, Anhalt-Köthen en Leipzig. In die tijd componeerde hij 1128 werken, althans volgens de nummering van het Bach-Werke-Verzeichnis (BWV) over een ontzettend breed spectrum van instrumenten en ensembles.

Hij voerde de welgetemperde stemming in, die het mogelijk maakte om in alle toonaarden relatief zuiver te spelen. Dit bespaarde ontzettend veel stemmen in orkesten en verhoogde de flexibiliteit van het musiceren omdat er een vast systeem in zat. In zijn Wohltemperiertes Klavier demonstreert Bach via composities dis systeem voor alle 24 Majeur en Mineur toonaarden.

Bach overleed in Leipzig in 1750.