Albert Lortzing
Zar und Zimmermann is een komische opera in drie bedrijven van de Duitse componist Albert Lortzing (1801 – 1851) op zijn eigen libretto naar het verhaal Der Bürgermeister von Saardam. De premiere was in 1837. De opera was een hit in de negentiende eeuw en wordt zelfs in deze tijd nog steeds gespeeld.
De opera speelt zich af rond de figuur van Tsaar Peter de Grote die de kunst van het scheepsbouwen kwam leren in Zaandam in 1698, teneinde een Russische vloot te realiseren voor zijn rijk. Hij begon daarmee van de grond af aan en leerde dat vak als scheepstimmerman. Blijkbaar maakten de Duitsers een spelfoutje en schreven Zaandam als Saardam.