Tek
In de negentiende eeuw bracht Francisco Tarrega de gitaar op overtuigende wijze voor het voetlicht na een rustige periode waarin de gitaar door velen slechts als volksinstrument werd gezien, niet geschikt voor het uitvoeren van “serieuze” muziek.
Tarrega’s samenwerking met de gitaarbouwer Torres leidde tot het moderne instrument dat we heden ten dage kennen, en Tarrega ontwikkelde daarvoor een nieuwe techniek en een geheel eigen stijl, waarmee hij “volksmuziektechnieken” zoals tremolo en tambora in de serieuze gitaarmuziek introduceerde.
Tarrega had een getalenteerde leerling, Miguel Llobet, die zelf werken in de stijl van zijn leermeester componeerde. Een van Llobet’s werken omvatte de arrangementen van een groot aantal Catalaanse volksliederen. Deze arrangementen hebben een heel karakteristieke klank en harmonie en zijn bij uitstek gitaristisch. Ze hebben een groot nadeel: ze zijn een ware pijnbank voor de linkerhand.
Ik vond de Catalaanse volksliedjes wel ontzettend mooi. Daarom besloot ik een poging te wagen om Llobet’s zettingen te arrangeren voor duo, in eerste instantie gitaar duo. Ik slaagde in die opzet en merkte en passant dat de melodieën ook prachtig klonken voor fluit en gitaar. Door de muziek van de solo “te verdelen” kon ik een consistentie inbrengen die voor een solist onspeelbaar is.
Gezien de stemmingen, staan de Catalaanse volksliedjes dicht bij het leven van alledag, waarin onder meer liefde en dood hun rol spelen. Zo kwam ik tot de titel El Amor Y La Muerte (de liefde of de dood), niet geheel toevallig, overigens, want El Amor Y La Muerte is een uiterst indringende ballade voor solo-piano uit de Goyescas van de Spaanse componist Enrique Granados. Met name de arrangementen van zijn Danzas Espanolas hebben deze componist binnen het gitaarrepertoire bekend gemaakt, maar dat even terzijde.
De liedjes vertolken een groot aantal stemmingen en scénes. Muntanyes Regalades is een vrolijk lied over de Gouden Bergen die je vaak beloofd worden. Plany is een diep trieste jammerklacht, die ik bijna nooit zonder emoties kan spelen, het kan je opeens naar de keel grijpen. El Testament d’ Amelia, ach, de titel zegt genoeg, niet? Cancion del Lladre handelt over een ekster, je hoort het beestje op zijn typische manier trippelen. La Filla del Marxant is een tedere ode aan een geliefde in het Catalaanse district Marxant. La Pastoreta is een herderinnetje dat vrolijk door de velden huppelt. Cancion de Cuna is -zoals de titel al zegt- een wiegeliedje. El Noi de la Mare geeft de rustige golfslag van de Middellandse zee op de Catalaanse kust weer ten tijde van een zwoele zomeravond (Ik krijg opeens ontzettend zin in een vakantie in het Zuidelijke!)
Dit boek is uitgegeven bij Muziekuitgeverij Van Teeseling onder nummer VT379.
Hieronder kun je de stukken uit het boek afspelen. Niet allemaal tegelijk, want dan wordt kakofonie je deel!
st