Carl Michael Bellman

Biografie

De Zweedse dichter en zanger Carl Michael Bellman (1740 – 1795) was een tijdgenoot van Wolfgang Amadeus Mozart. Al in zijn kindertijd toonde hij een duidelijk talent voor zingen en presenteren. Toen hij volwassen was, zong en speelde hij letterlijk overal, van het Koninklijk hof in Kungliga Slottet in Stockholm tot de salons, cafeetjes en hoerenbuurt in dezelfde plaats. Wat dat betreft heeft hij al een parallel met Mozart!

Hij schreef circa 1700 liederen en gedichten, velen over het dagelijks leven zelf met voor die tijd gewaagde teksten over drank, erotiek, dood en levenswijsheid, veelal gezet in een tragikomische of zelfs parodiërende stijl.

Hij begeleidde zichzelf op een Centrina – een soort elfsnarige luit – en wist overal de juiste melodiën vandaan te halen. Ook al componeerde hij niet zelf, hij had een zeer goede neus voor de juiste tonen bij zijn woorden en heel wat vrienden die hem bij het toonzetten konden helpen.

Zodoende zijn veel van zijn liederen getoonzet op populaire melodieën uit zijn tijd, die een onderdeel vormen van de cultuurerfenis van Zweden en ook nu nog populair zijn. De liederen eenvoudig maar toch pakkend. De Nederlanse zanger Cornelis Vreeswijk (1937 – 1987) heeft er zelfs nog een aantal op de plaat gezet.

Bellman’s liederen zijn voornamelijk overgeleverd in twee bundels, Fredman’s Brieven (1790) en Fredman’s Liederen (1791). De klokkenmaker Fredman was een van de hoofdpersonen uit zijn liederen.

Fredman’s Brief Nr. 71

Fredman’s Brief Nr. 71 is een liefdesliedje getiteld Ulla, min Ulla. Het is een rustige melodie, die je niet al te snel moet spelen.

Het instrumentale arrangement werd gemaakt door de Zweed Carl Oscar Boije af Gennäs (1849-1923). Hij was een verzekeringsagent met een grote liefhebberij: gitaarmuziek. Niet alleen speelde hij zelf, zijn verzamelwoede was onverslaanbaar. Hij had prints en manuscripten van bijna alle belangrijke 19e eeuwse gitaarmuziek. In 1924 ging de hele collectie na zijn dood over naar de Statens Musikbibliothek, de muziekbibliotheek van de Zweedse Staat.

Op dit moment is de zogenaamde Boije Collectie beschikbaar in het Public Domain en zodoende een belangrijke bron voor mijn eigen zettingen van negentiende eeuwse gitaarmuziek.