In het Kort

• Titel: The Guitar in Spain
• Musicus: Annette Kruisbrink, gitaar.
• Identificatie: Studio The Gang DVD005.
• Opname: 2021.
• Uitgavejaar: 2021.

Tiento Antiguo van Joaquin Rodrigo

Recensie

De Coronacrisis tekent de jaren 2020 en 2021, en we weten nog niet hoelang daarna de effecten nog zullen duren. In deze tijd worden uitvoerende artiesten in het bijzonder getroffen door de overheidsmaatregelen die bedoeld zijn om sociale contacten te beperken teneinde minder kans te hebben op besmetting door en verspreiding van het virus.

Velen hebben zo daar hun eigen gedachten over, maar de effecten voor de kunstensector zijn desastreus. Zeker voor kunstenaars die voor publiek optreden.

Een optreden is een energie-uitwisseling die heel lastig op afstand te ervaren is, als je bijvoorbeeld bij een concert zit, voel je niet alleen contact met de uitvoerende kunstenaar, maar ook met het publiek om je heen, je merkt hoe het spel zich voortplant en weerkaatst in de geesten van de toehoorders. Dat effect bezorgt me de ene keer een warm gevoel van saamhorigheid, de andere keer soms ook een impressie van diepe eenzaamheid.

Heel veel kunstenaars zoeken naar andere wegen om contact te blijven maken, live-streaming, alternatieve locaties, huisconcerten, noem maar op. Sommigen richten zich op projecten waaraan ze nooit zijn toegekomen. Er is gelukkig heel veel creativiteit en energie om er het beste van te maken.

The Guitar in Spain door Annette Kruisbrink is een voorbeeld van zo’n project, een combinatie van kijken en luisteren, helemaal in eigen beheer gemaakt, dus inclusief opnames, schrijven en illustreren van de content, en editing en mastering van de video op DVD.

The Guitar in Spain leidt je in kort bestek door de geschiedenis van de Spaanse muziek voor gitaar-achtige snaarinstrumenten van Renaissance tot Hedendaags. De DVD toont de in die tijd gebruikte instrumenten en interessante wetenswaardigheden over de muziekstijlen zonder aandacht af te leiden van de muziek zelf. Daar hoort van tijd tot tijd een glimlach bij, zoals bij het achtergrondverhaal van Malbrough s’en va-t-en guerre waarbij de dood van de Jolly good Fellow de weduwe er niet van weerhoudt om nieuwe amoureuze uitdagingen te zoeken.

Tijdens het spelen is Annette Kruisbrink ingetogen in beeld waarbij je als belangstellend gitarist een goed uitzicht krijgt op de vingerzettingen van de stukken.

De componisten De Mudarra, Milan en De Narvaez vertegenwoordigen de Renaissance. Een capo helpt daarbij om de klank van de oude instrumenten te benaderen. Guardame las Vacas krijgt een interessante uitbreiding, namelijk een weergave van de baslijn waarin de eigenlijke melodie zit opgesloten. Daarna luister ik heel anders naar het stuk dan vroeger.

Sanz en De Murcia getuigen van de Barok. Canarios van Sanz klinkt fris en eigenzinnig, La Ferlana van De Murcia blijkt een leuke Spaanse zetting van het Franse La Forlane.

Fernando Sor mag uiteraard niet ontbreken in de geschiedenis van de Spaanse muziek als belangrijke componist uit de Klassieke periode. Ook Malbrough s’en va-t-en guerre krijgt een duidelijke weergave van het thema als voorafje.

Tarrega komt op als icoon van de Romantiek. Het tempo van zijn Preludes is vaak een discussiepunt onder spelers. Met een bedachtzame uitvoering van Endecha (Afscheid) en Oremus (Laat ons bidden) doet Kruisbrink recht aan de sfeer van de muziek. Met Soledad van de andere romanticus Jaime Bosch, krijgen we een mooie demonstratie van romantische melancholie.

In het begin van de twintigste eeuw kwam zoals in veel Europese landen ook in Spanje het nationaal bewustzijn in de klassieke muziek op. De stukken van Alba en Fortea geven je als luisteraar direct het idee: “Ja, dat is echt Spaans!” met klassieke dansvormen als Jota en Granadina met duidelijke flamenco invloeden.

Joaquin Rodrigo wordt de vertegenwoordiger van de moderne tijd. Met Tiento Antiguo laat Kruisbrink horen dat Rodrigo wat zijn bekende opvallende dissonanten betreft ook een warmere kant heeft.

De bonus track komt van Annette Kruisbrink zelf. Homenaje a Pacio de Lucia. De Lucia legde een brug tussen de traditionele flamenco en klassieke en jazzmuziek. Dat is in dit stuk te horen. Daarbij schemert steeds een stukje Duende, de ziel van de flamencomuziek, door de frasen heen. Opvallenderwijs is dit het enige stuk met een fade-out.

Om kort te gaan, deze DVD is een toegankelijke compilatie van Spaanse muziek voor snaarinstrument, allemaal uitgevoerd op klassieke gitaar. Door de korte maar duidelijke achtergrondinformatie zal de DVD ook luisteraars een plezier doen die geen kennis van het repertoire hebben. Een eenvoudige doch effectieve menustructuur stelt je in staat om individuele tijdsperioden te kiezen.

Verwacht overigens geen uitgebreide audio-trucs met surround sound zoals DTS op deze DVD. De opnamen zijn ingetogen en duidelijk, zonder een overdaad aan audio-enhancement.