De vraag waarom je meedoet aan een concours is behoorlijk belangrijk. Waarom zou je jezelf in de stress werken met het idee dat je competitie speelt? Op zich moedigt het idee van competitie me nauwelijks aan, de motivatie dat je beter moet zijn dan een ander is voor mij met gitaarspelen geen aanjager van een betere prestatie. Eigenlijk integendeel.
Dus waarom waag je jezelf aan zoiets?
Er zijn al talloze discussie geweest waarom een concours goed of slecht is. De voorstanders beweren dat het je kan oppeppen om beter te worden, vooruitgang te boeken en je helpen de nodige exposure en toneelervaring op te doen. De tegenstanders beweren dat een competitie het slechtste in je naar boven brengt, omdat het ten koste gaat van jezelf en anderen, en daardoor noch de muziek noch de muzikant goed doet.
Wikipedia vermeldt een interessante discussie, met Denis Azabagic als voorstander (hij heeft er ook een boek over geschreven) en John Williams en Timothy Kain als tegenstanders. De laatste ziet het concours wel als een gevolg van de commercialisering van de muziek, het noodzakelijk kwaad van deze tijd. Gewonnen concoursen zijn Assets die je carrière als musicus goed kunnen doen. En verloren concoursen? Die vergeet men meestal het liefst.
Wellicht is daarom het concours zo populair onder conservatoriumstudenten en professionals. Je stelt jezelf bloot aan de mogelijkheid van eventueel succes. Media-exposure, contact met impresario’s, contact met vakgenoten (soms op basis van oorlog) en ervaring om onder stresscondities te excelleren. Het staat nu eenmaal erg goed op je CD-hoesje of je CV als je het GFA concours gewonnen hebt. En de prijzen geven je vaak extra kansen, want naast geld zitten er vaak ook optredens en CD opnamen in de prijzenpot.
Een uitdaging bij concoursen is jurering. Hoe beoordeel je een musicus? Er zijn een paar objectieve zaken waar je naar kunt kijken, maar muziek geniet je en beoordeel je meestal subjectief. Niet abnormaal, want een publiek luistert net zo goed subjectief. Het kan daarom voorkomen dat je, alle ingenieuze rekenschema’s van de punten ten spijt, met hetzelfde stuk op dezelfde wijze gespeeld bij het ene concours in de finale komt en bij het andere er in de voorrondes al uit knikkert. Dat overkomt zelfs de toppers. En natuurlijk, net zoals in de commerciële wereld, kunnen er belangen spelen bij het jureren die de beoordeling beïnvloeden.
Maar hoe zit het dan met de amateurs? Wat hebben die aan concoursen? Ik heb er nu twee meegemaakt en ik concludeer dat eigenlijk alleen de ervaring telt. Misschien is het masochisme, maar ik voelde nieuwsgierigheid over hoe ik onder stresscondities presteer, hoe ik mezelf beoordeel en hoe een ander dat doet. De eerste keer was ik te optimistisch (resultaat een laatste plaats), de tweede keer te pessimistisch (resultaat de eerste plaats) en ik ben nieuwsgierig wat het nu wordt. Het is voor mij net zo’n groeiproces als leren optreden.
Ik denk dat een amateurconcours goed is voor degenen die professioneel de muziek in willen. Competitie is daar fact of life en daarmee moet je of je wilt of niet vroeg kennismaken om te leren ermee om te gaan. Maar als je een goedwillende liefhebber bent met een ander beroep…? Tja, als je van wedstrijden houdt, is dit een gelegenheid, de muziek als een soort sport. Maar als je gewoon graag muziek speelt, dan twijfel ik aan het nut van een concours.
En in mijn geval?
Omdat het competitiegevoel me niet motiveert, concentreer ik me sinds vorig jaar op het spelen zelf. Ik wil een compleet en goed voorbereid klein recital brengen –inclusief een goede aankondiging- waarmee je een publiek onderhoudt. Omdat er een jury bij zit, besteed ik zelfs nog meer aandacht aan afwerking en uitvoering dan bij een “gewoon” optreden. Door die focus werk ik stukken tenminste eens een keer af, want dat is een beetje mijn zwakke punt.
Wat daarvan het concoursresultaat is, is een gok. Maar omdat ik er zit voor het spel en niet voor de knikkers, zou dat eigenlijk niets moeten uitmaken. Dat hoop ik tenminste. We zullen zien of ik tegen mijn verlies kan!